Książka jest próbą wieloaspektowego opisania poematu dygresyjnego – gatunku literackiego, którego mistrzem w polskiej literaturze był Juliusz Słowacki. W centrum zainteresowania autorów znalazły się zatem: "Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu" i "Beniowski". Te dwa arcydzieła są rozpatrywane w tomie w szerokich i różnorodnych perspektywach badawczych, od antycznych i staropolskich źródeł inspiracji, przez romantyczne konteksty i pokrewieństwa (Byron, Heine, Norwid), aż do współczesnej recepcji w twórczości Białoszewskiego i Konwickiego. Intencją redaktorów książki było przygotowanie opracowania, które przybliżałoby badaczy do monograficznego ujęcia gatunku, przede wszystkim w postaci nadanej mu przez Juliusza Słowackiego. Monografia tak szczególnego zjawiska literackiego, jakim jest w kulturze polskiej poemat dygresyjny, zwłaszcza we współczesnej sytuacji badawczej, musi być stworzona przez wielu autorów: powinna być wieloaspektowa i interdyscyplinarna, napisana wieloma językami, powinna uruchamiać różne perspektywy badawcze i punkty widzenia. Zgodnie z tym założeniem przedstawiamy prace autorów z wielu środowisk naukowych, prezentujących różnorodne stanowiska i pola badawcze. Tylko w ten sposób można odsłonić specyfikę tego niezwykłego gatunku literackiego. Książka jest pokłosiem Roku Juliusza Słowackiego, poety wciąż budzącego emocje, wciąż jednego z najważniejszych polskich twórców, a także europejskich poetów romantycznych.