Współczesne społeczeństwa nie tylko te bardziej, ale również i mniej rozwinięte koncentrują się na wielu zagadnieniach zarówno pośrednio, jak i bezpośrednio związanych z występowaniem zjawiska nadużywania czy uzależnienia od różnych środków psychotropowych u ich członków. Konsekwencje uzależnienia się indywidualnych osób czy to od substancji psychoaktywnych, czy od pewnych form aktywności, jak na przykład jedzenia, gier hazardowych, pracowania czy uprawiania seksu są wielorakie i skupiają się zazwyczaj na problemach i trudnościach rodzinnych, zdrowotnych, społecznych czy ekonomicznych tych ludzi. Używanie substancji psychoaktywnych znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia różnych chorób somatycznych, takich jak: niedomagania układu krążenia, schorzenia układu pokarmowego, zaburzenia neurologiczne czy nowotwory. Sprzyja też pojawieniu się problemów natury psychicznej, które ujawniają się w postaci zaburzeń osobowości, najczęściej osobowości antyspołecznej. Problemy zdrowotne i psychiczne wpływają na obniżenie poczucia jakości życia tych osób oraz członków ich rodzin. Nie ma żadnej przesady w twierdzeniu, że w krajach słabo rozwiniętych konsekwencje uzależnienia się ponosi przede wszystkim osoba chora i jej najbliższa rodzina, natomiast w krajach wysoko rozwiniętych społeczeństwo oczekuje kompetentnej i wszechstronnej pomocy dla uzależnionych i ich rodzin od instytucji rządowych i samorządowych. Pomimo ogromnych różnic co do zakresu podejmowanych działań ochronnych i socjalnych, to chyba nie ma już dzisiaj państwa, które nie realizowałoby jakiegoś pakietu ustaw o pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom.