Urbanistyka – nauka o planowaniu miast i osiedli oraz ich powstawaniu i historii rozwoju; urbanistyka jest dyscypliną nauk technicznych.

Nazwa "urbanistyka" po raz pierwszy została użyta przez hiszpańskiego teoretyka architektury Ildefonsa Cerdę, odnosi się do łacińskiego słowa urbs, określającego miasto Rzym (w odróżnieniu od słowa civitas, które oznacza miasto).

Urbanistyka zajmuje się analizą struktur miejskich i na tej podstawie opracowuje koncepcje planistyczne. Zadania urbanistyki obejmują minimalizację konfliktów interesów użytkowników poszczególnych obiektów budowlanych i ochronę środowiska, zarówno przyrodniczego, jak i kulturowego.

Na przełomie XX i XXI w. popularność zdobyła urbanistyka bezpieczeństwa, tj. zapobieganie przestępczości poprzez właściwe kształtowanie przestrzeni publicznej (ang. crime prevention through environmental design; niem. urbane Sicherheit)