Autor prezentuje wyniki badań własnych dotyczących typologii nieprzystosowania społecznego wśród więźniów. Podstawę teoretyczną podjętych badań stanowi Teoria Wykolejenia Społecznego autorstwa Czesława Czapówa, jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów resocjalizacyjnych. Zastosowanie analizy czynnikowej ujawniło, że typy wykolejenia społecznego wyróżnione przez Czapówa (nihilistyczno-agresywny, nihilistyczno-wycofujący, dogmatyczno-ekspansyjny oraz dogmatyczno-restrykcyjny) nie są homogeniczne, a w obrębie każdego z nich funkcjonują poszczególne podtypy. Przeprowadzona analiza pokazała ponadto strukturę grupową więźniów w zależności od stopnia nasilenia poszczególnych rodzajów nieprzystosowania społecznego. Wyniki badań są zatem kontynuacją i rozwinięciem myśli Czapówa.