Dzięki uporządkowanemu, przejrzystemu wykładowi na temat licznych zagadnień stosunków międzynarodowych książka stanowi kompendium wiedzy z tego przedmiotu, vademecum studentów kierunków politologicznych.
Teoria i historia stosunków międzynarodowych, prawo międzynarodowe, instytucje i organizacje międzynarodowe, dyplomacja, spory i konflikty, problemy globalizacji, samostanowienie narodów, to tylko niektóre z wielu podejmowanych w opracowaniu tematów.
Niewątpliwą zaletą jest troska o ilustrowanie i objaśnienie teorii interesującymi przykładami, a ponadto precyzja i zwięzłość w ujęciu złożonych problemów tej dyscypliny naukowej. Książka zawiera bogaty wykaz literatury przedmiotu, łącznie z czasopismami, listę organizacji, ośrodków badawczych i instytucji zajmujących się stosunkami międzynarodowymi, a także aneks z aktualnymi informacjami orientującymi w światowym układzie politycznym, ekonomicznym i społecznym.
Spis treści
Wstęp
Część I
STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA
Rozdział pierwszy
Stosunki międzynarodowe jako dyscyplina naukowa oraz jako rzeczywistość
kulturowa, gospodarcza i polityczna. Wprowadzenie do teorii stosunków
międzynarodowych. Podstawowe pojęcia
1. Wieloznaczność terminu 'stosunki międzynarodowe'
2. Spór o naukowość stosunków międzynarodowych
3. Spór o przedmiot i istotę stosunków międzynarodowych
4. Definicja stosunków międzynarodowych
5. Funkcje nauki o stosunkach międzynarodowych
Rozdział drugi
Początki refleksji nad stosunkami międzynarodowymi. Pierwsze próby stworzenia teorii
1. Starożytność
2. Średniowiecze
3. Odrodzenie
4. Oświecenie
5. XIX i XX w.
Rozdział trzeci
Współczesne teorie stosunków międzynarodowych. Wielkie debaty
1. Wprowadzenie
2. Pierwsza debata
3. Druga debata
4. Trzecia debata
5. Teorie stosunków międzynarodowych
Rozdział czwarty
Autonomizacja nauki o polityce i instytucjonalizacja samodzielnej dyscypliny stosunków międzynarodowych
1. Uwagi wstępne
2. Releksja na temat stosunków międzynarodowych w ramach politologu
3. Autonomizacja dyscypliny 'stosunki międzynarodowe'
Rozdział piąty
Metody badania stosunków międzynarodowych
1. Pojęcie metody, techniki i narzędzi badawczych
2. Ogólnometodologiczne zasady poznania (wyznaczniki metodyczności)
3. Metody ogólnologiczne
4. Metody empiryczne
5. Metody badań teoretycznych
Część II
ASPEKT PODMIOTOWY STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
Rozdział szósty
Uczestnictwo i podmiotowość prawna w stosunkach międzynarodowych
1. Pojęcie uczestnictwa (podmiotowości)
2. Rodzaje uczestnictwa w stosunkach międzynarodowych
3. Problematyka instytucji uznania w stosunkach międzynarodowych
4. Państwa jako podmioty prawa międzynarodowego
5. Jednostki terytorialne sui generis jako podmioty prawa międzynarodowego
6. Jednostki nieterytorialne sui generis jako podmioty prawa międzynarodowego
7. Narody jako podmioty prawa międzynarodowego
8. Organizacje międzynarodowe jako podmioty prawa międzynarodowego
9. Osoby fizyczne i prawne jako podmioty prawa międzynarodowego
Rozdział siódmy
Państwa jako uczestnicy stosunków międzynarodowych
1. Instytucja państwa narodowego
2. Powstawanie państw
3. Upadek państw
4. Kryteria typologii państw we współczesnym świecie
5. Podstawowe cechy państw w porządku międzynarodowym
6. Poglądy na pozycję państwa w stosunkach międzynarodowych
7. Organy państwa w stosunkach międzynarodowych
8. Odpowiedzialność międzynarodowa państwa
9. Sukcesja państw
Rozdział ósmy
Narody i religie jako uczestnicy stosunków międzynarodowych
1. Uwagi wstępne
2. Problemy z definicją narodu
3. Nacjonalizm
4. Kwestia narodowa
5. Prawo narodów do samostanowienia
6. Religie jako uczestnicy stosunków międzynarodowych
Rozdział dziewiąty
Organizacje międzynarodowe jako uczestnicy stosunków międzynarodowych
1. Geneza organizacji międzynarodowych
2. Typologia organizacji międzynarodowych
3. Międzynarodowe organizacje rządowe (International Government Organizations - IGOs)
4. Międzynarodowe organizacje pozarządowe (International Non-Government Organizations - INGOs)
5. Funkcje i znaczenie organizacji międzynarodowych
Część III
ASPEKT PRZEDMIOTOWY STOSUNKÓWMIĘDZYNARODOWYCH
Rozdział dziesiąty
Konwencjonalne i niekonwencjonalne sposoby regulacji stosunków międzynarodowych
1. Podział regulacji stosunków między podmiotami międzynarodowymi
2. Pojęcie i ogólna charakterystyka regulacji konwencjonalnych
3. Prawo międzynarodowe
4. Obyczaj międzynarodowy
5. Regulacje niekonwencjonalne
Rozdział jedenasty
Struktura i ewolucja systemu międzynarodowego
1. System jako metoda naukowa badająca stosunki międzynarodowe
2. System jako rzeczywistość społeczna
3. Typy systemów międzynarodowych
4. Państwo w systemie międzynarodowym
Rozdział dwunasty
Prawa rozwoju i zmienności stosunków międzynarodowych
1. Prawo oddziaływań międzynarodowych
2. Prawo internacjonalizacji
3. Prawo współzależności międzynarodowych
4. Prawo instytucjonalizacji
Rozdział trzynasty
Polityka zagraniczna
1. Pojęcie polityki zagranicznej
2. Podmioty polityki zagranicznej
3. Cele polityki zagranicznej
4. Strategia i taktyka oraz metody i środki polityki zagranicznej
5. Determinanty polityki zagranicznej
6. Funkcje polityki zagranicznej
Rozdział czternasty
Spory i konflikty międzynarodowe
1. Pojęcie i podział sporów oraz konfliktów międzynarodowych
2. Główne przyczyny sporów i konfliktów międzynarodowych
3. Sposoby pokojowego rozwiązywania sporów międzynarodowych
4. Prawo międzynarodowe wobec wojny
Rozdział piętnasty
Bezpieczeństwo międzynarodowe
1. Pojęcie bezpieczeństwa międzynarodowego
2. Główne tendencje ewolucji bezpieczeństwa międzynarodowego do lat 90. XX w.
3. Perspektywy bezpieczeństwa międzynarodowego w XXI w.
Wybrana literatura z zakresu stosunków międzynarodowych
Podręczniki
Encyklopedie i leksykony
Zbiory dokumentów
Inne
Literatura obcojęzyczna
Czasopisma polskie i zagraniczne podejmujące problematykę stosunków międzynarodowych
Aneks
Część I (opracował Grzegorz Skorobohaty)
Część II (opracował Radosław Zenderowski)
Spis schematów, tabel, diagramów i zestawień
