Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (Mrąga), inne formy nazwiska: Mrongowius; (błędne:) Morengoriusz; Morengovius; Murengovius, krypt.: M.; Mr. (ur. 19 lipca 1764 w Olsztynku, zm. 3 czerwca 1855 w Gdańsku) – duchownyewangelicki, kaznodzieja, mieszkaniec Gdańska, filozof, językoznawca, tłumacz, edytor. Jeden z pierwszych badaczy folkloru Kaszubów[1].

Urodził się 19 lipca 1764 jako syn Bartłomieja, noszącego początkowo nazwisko: Maręga, pastora i rektora szkoły w Olsztynku (później w Marwałdzie), i Julianny Estery z Weberów[2]. Dzieciństwo spędził w Marwałdzie. Pierwsze nauki pobierał w Zalewie, a od roku 1780 uczył się w królewieckiej Szkole Katedralnej na Knipawie. Następnie studiował (immatrykulowany 21 marca 1782) teologię, filozofię i filologię polską na Uniwersytecie w Królewcu (aż do roku 1790). W latach 1790–1796 był nauczycielem języka polskiego w Collegium Fridericianum w Królewcu. W tym okresie (1790-1798) pełnił także obowiązki młodszego nauczyciela w Szkole Katedralnej. Jednocześnie pracował także jako tłumacz urzędowy języka polskiego i korektor druków polskich w oficynach wydawniczych: Hartunga (Gdańsk) i Kantera (Kwidzyn). W roku 1796 ożenił się z Wilhelminą Luizą Paarmann. Rok później (1797) wraz z ks. Jerzym Olechem bezskutecznie starał się o utworzenie katedry języka polskiego na uniwersytecie królewieckim. Był poliglotą – oprócz języka polskiego i niemieckiego znał również język grecki, dolnołużycki, oraz rosyjski. W maju 1798 opuścił Królewiec, a wkrótce został pastorem i kaznodzieją gminy ewangelickiej w kaplicy św. Anny przy Kościele św. Trójcy w Gdańsku i jednocześnie lektorem języka polskiego w Gdańskim Gimnazjum Akademickim (do roku 1817). W roku 1806 T. Czacki złożył mu propozycję objęcia katedry języków słowiańskich i stanowisko kierownika biblioteki w Liceum Krzemienieckim (propozycja niezrealizowana prawdopodobnie z powodu niechęci G. E. Grodka).

Od roku 1812 był nauczycielem języka polskiego w Szkole Świętojańskiej przy parafii św. Jana w Gdańsku. W tym okresie udzielał też lekcji prywatnych i pełnił funkcję tłumacza sądowego. Po śmierci żony w roku 1820 oddał się przede wszystkim działalności naukowej. Obok ożywionych kontaktów z uczonymi polskimi, współpracował i korespondował z uczonymi rosyjskimi, czeskimi i niemieckimi. W 1841 roku spotkał się w Ostródzie z innym znanym działaczem polskim Gustawem Gizewiuszem przekazując mu memoriał do króla pruskiego w sprawie swobód językowych dla ludności mazurskiej, który wiosną 1842 roku jako rojalista, niechętny społecznym niepokojom, wręczył osobiście Fryderykowi Wilhelmowi[5]. Dokument ten domagał się od króla pruskiego położenia kresu germanizacji dzieci polskich w szkołach elementarnych, wprowadzenie języka polskiego w szkołach średnich i zorganizowanie katedr tego języka na uczelniach wyższych. W 1852 został członkiem Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Adam Mickiewicz w liście napisanym do Mrongowiusza w imieniu towarzystwa oraz własnym napisał do niego „...uzacniłeś życie Twoje niezmordowaną, nieprzerwaną, owocną pracą około języka polskiego.”[3] Był jedynym gdańszczaninem należącym do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie (od 1823, jako członek-korespondent).