Posługując się przykładem powiatu Żywieckiego, autor omawia szerokie spektrum przedsięwzięć podjętych przez okupanta celem germanizacji ziem etnicznie polskich, wcielonych do III Rzeszy. W 1940 r. żywiecczyzna stała się poligonem doświadczalnym dla odpowiadającego za implementację założeń polityki narodowościowej w prowincji śląskiej aparatu SS. Przeprowadzona wówczas "Akation Saybusch" ("Akcja żywiec") - operacja wysiedleńczokolonizacyjna, perfekcyjna zarówno pod względem logistycznego przygotowania oraz synchronizacji działań, jak i kooperacji SS z organami policji, NSDAP i administracji publicznej - stanowiła dowód na to, że całkowite usunięcie ludności polskiej z ziem wcielonych, przy dostępności odpowiednich sił i środków, możliwe było do zrealizowania w perspektywie nie więcej niż kilku lat. Na przykładzie tego samego powiatu widać jednak równie doskonale, w jak dużej mierze niepomyślny przebieg wojny, począwszy od 1942 r. - z wynikającymi z niego ograniczeniami personalnymi i finansowo-materiałowymi - wpłynął na zahamowanie brutalnego procesu kolonizacji Wschodu przez narodowosocjalistyczne państwo.