W rozdziale pierwszym wyjaśniono istotę bezpieczeństwa państwa, przeprowadzono analizę jego struktury i treści. Przedstawiono w nim właściwości bezpieczeństwa wykazując dorobek literatury krajowej i zagranicznej. Rozpatrzono także właściwości bezpieczeństwa państwa w różnych przedmiotowych wymiarach poznawczych. Wyodrębniono i opisano współczesną naturę bezpieczeństwa militarnego, politycznego, społecznego, ekonomicznego, ekologicznego, energetycznego i informacyjnego, które mają największe znaczenie w okresie objętym analizą. Zawarty w tym rozdziale materiał stanowi fundament dalszych kroków badawczych będący podstawą teoretyczną i sytuacyjną do rozważań w rozdziale kolejnym.

Kolejny, drugi rozdział poświęcony został zmianom w systemie politycznym (partyjnym) Polski po 1989 roku. Funkcję Prezesa Rady Ministrów najczęściej powierzano kandydatowi desygnowanemu przez partię (lub koalicję), która uzyskała największą liczbę mandatów w Sejmie. Można zakładać, że osoba desygnowana na premiera winna w znacznym stopniu kierować się celami zawartymi w programie wyborczym rodzimej partii kandydata. Ale objęcie funkcji premiera zmusza często do odejścia od partykularnych interesów i celów partyjnych czy nawet kwestii ideologicznych na rzecz interesu kraju. Takie zmiany w podejściu do polityki bezpieczeństwa można było obserwować u kandydatów wywodzących się z ugrupowań postpeerelowskich, chociażby w odniesieniu do członkostwa Polski w NATO. Do zrozumienia kierunków polityki prowadzonej przez szefów kolejnych rządów niezbędne jest prześledzenie zmian, jakie zaszły w krajowym systemie politycznym, zwłaszcza rozpadu i powstania nowych sił politycznych wraz z ich korzeniami.