Wielki erudyta i świetny analityk najstarszych źródeł ruskich Henryk Paszkiewicz stworzył na emigracji trylogię, na którą złożyły się: The Origin of Russia, George Allen & Unwin Ltd, London 1954, The Making of the Russian Nation, Lorgman & Todd, London 1963, The Rise of Moscow's Power, East European Monographs, New York 1983 (nie dokończone, wydane pośmiertnie). To wielkie dzieło pozostawało w zasadzie poza obiegiem polskiej myśli historycznej, choć było w niej głęboko ukorzenione. Sprawił to nie tylko język angielski, w którym zostało opublikowane, ale także jego znikoma dostępność w kraju, ponieważ mocno je krytykowano, zwłaszcza w byłym Związku Radzieckim. Mimo znacznego upływu czasu od jego ukazania się i kontrowersyjności niektórych poglądów Autora, zasługuje ono na szerszy odbiór czytelniczy, bowiem pobudza w sposób szczególny do refleksji, także w sprawach, w których trudno z Autorem się zgodzić. Stanowi ono brakujące ogniwo naszej powojennej historiografii, które zatem w jakimś sensie powinno jej być przywrócone. Mając to wszystko na uwadze, Polska Akademia Umiejętności i Fundacja z Brzezia Lanckorońskich postanowiły ogłosić je w języku polskim. Zbędne okazało się robienie przekładu, bowiem Henryk Paszkiewicz, którego sylwetkę naukową przybliżyliśmy Czytelnikom w tomie pierwszym dzieła (Początki Rusi, Kraków 1996), pisał po polsku. Szczęśliwie udało się dotrzeć do manuskryptu. Tak jak przy opracowaniu tomu pierwszego, uznaliśmy - w sytuacji, kiedy Autor już nie żył - że wersją ostateczną jest tekst angielski ogłoszony drukiem. Dlatego tekst polski został zweryfikowany przy pomocy wersji drukowanej. Pracę tę przy tomie pierwszym wykonał dr Krzysztof Stopka, a przy obecnym dr Lidia Korczak. Pokazało się, że istotnie tekst angielski zawiera ustępy, których brak w manuskrypcie, które zatem musiły być przełożone na język polski.
Tytuł polski -Powstanie narodu ruskiego- pochodzi od samego Autora.