Spis treści: Wstęp Rozdział 1 Rola GATT w rozwoju handlu międzynarodowego – Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska 1.1. Historia powstania systemu międzynarodowych organizacji finansowo-gospodarczych 1.2. Podstawowe cele i zasady GATT 1.3. Rola GATT w redukcji stawek celnych w okresie powojennym 1.4. Rola GATT w ograniczeniu protekcjonizmu pozataryfowego 1.5. Kierunki polityki handlowej po II wojnie światowej a rozwój handlu międzynarodowego i wzrost gospodarczy 1.6. Przemiany w środkach zagranicznej polityki handlowej Rozdział 2 Runda Urugwajska GATT i powstanie Światowej Organizacji Handlu (WTO) – Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska 2.1. Przyczyny i przebieg Rundy 2.2. Cele i zakres tematyczny Rundy 2.3. Zakres działania WTO 2.4. Cele WTO 2.5. Struktura WTO i rozwiązania instytucjonalne 2.6. Dominujące kierunki dyskusji na forum WTO w świetle kolejnych Konferencji Ministerialnych 2.7. Wyzwania przed Nową Rundą Rozdział 3 Wyniki Konferencji Ministerialnej WTO w Doha – Janusz Kaczurba 3.1. Przyczyny rozpoczęcia Nowej Rundy 3.2. Zakres tematyczny Nowej Rundy 3.3. Perspektywy zakończenia Nowej Rundy Rozdział 4 Polska w WTO – Janusz Kaczurba 4.1. Uwarunkowania systemowe 4.2. Miejsce dyscyplin WTO w polskiej polityce gospodarczej 4.3. Kierunki działalności WTO Rozdział 5 Cła w GATT i WTO – Wojciech Mroczek 5.1. Pojęcie, rodzaje i funkcje ceł 5.2. Taryfa celna 5.3. Inne opłaty w imporcie 5.4. Tabele koncesji i rodzaje koncesji celnych 5.5. Dopuszczalne odstępstwa od zasady niepodwyższania ceł 5.6. Zasady ustalania wartości celnej towaru 5.7. Znaczenie ceł w okresie powojennym i stopień protekcji celnej w handlu wyrobami przemysłowymi wynikający z Rundy Urugwajskiej 5.8. Koncepcja „taryfikacji” i wzrost znaczenia ceł w handlu artykułami rolnymi 5.9. Realizacja postanowień Rundy Urugwajskiej w zakresie redukcji stawek celnych Rozdział 6 Subsydia i zasady ochrony przed subsydiami – Jan Piotrowski 6.1. Pojęcie i rodzaje subsydiów w GATT oraz zmiany wprowadzone przez WTO 6.2. Definicja i rodzaje subsydiów w WTO 6.3. Środki ochronne przed subsydiami 6.3.1. Procedury wielostronne 6.3.2. Procedury jednostronne 6.4. Zasady ustalania szkody wyrządzonej przez subsydia, marży subsydium oraz wysokości ceł wyrównawczych 6.5. Specjalne postanowienia dotyczące krajów w okresie transformacji do gospodarki rynkowej 6.6. Skutki dla Polski 6.7. Doświadczenia pierwszego okresu Rozdział 7 Dumping i ochrona przed dumpingiem w GATT i WTO – Ewa Kaliszuk 7.1. Zasady przeciwdziałania dumpingowi w świetle GATT 7.2. Porozumienie Rundy Urugwajskiej o stosowaniu Artykułu VI GATT 1994 7.2.1. Określenie dumpingu 7.2.2. Ustalenie szkody 7.2.3. Środki antydumpingowe 7.2.3.1. Środki tymczasowe 7.2.3.2. Cła antydumpingwe 7.2.3.3. Zobowiązania cenowe 7.2.3.4. Czas trwania i weryfikacja ceł antydumpingowych i zobowiązań cenowych 7.2.4. Procedura 7.3. Działalność antydumpingowa państw WTO 7.4. Działania antydumpingowe wobec polskiego eksportu 7.5. Dostosowanie polskich przepisów antydumpingowych do postanowień WTO 7.6. Ochrona polskiego rynku przed importem po cenach dumpingowych w praktyce 7.7. Przyszłość Porozumienia w świetle Nowej Rundy Rozdział 8 Możliwości stosowania klauzul ochronnych w świetle GATT i WTO – Ewa Kaliszuk 8.1. Pojęcie i rodzaje klauzul ochronnych przewidzianych przez GATT i WTO 8.2. Ogólna klauzula ochronne 8.2.1. Artykuł XIX GATT 1947 8.2.2. Porozumienie Rundy Urugwajskiej w sprawie środków ochronnych 8.2.3. Ocena Porozumienia 8.2.4. Realizacja postanowień Porozumienia 8.2.5. Stosowanie środków ochronnych przez Członków WTO 8.2.6. Skutki Porozumienia dla Polski 8.3. Klauzula bilansu płatniczego 8.3.1. Artykuł XII GATT 1947 8.3.2. Uzgodnienie w sprawie postanowień GATT 1994 dotyczących bilansu płatniczego 8.3.3. Korzystanie z klauzuli bilansu płatniczego 8.4. Ogólne wyjątki 8.5. Klauzula bezpieczeństwa narodowego 8.6. Zmiana list koncesyjnych na mocy Artykułu XXVIII GATT 1947 i Uzgodnienia o interpretacji Artykułu XXVIII GATT 1994 8.6.1. Artykuł XXVIII GATT 1947 8.6.2. Uzgodnienie o interpretacji Artykułu XXVIII GATT 1999 Rozdział 9 Porozumienie w sprawie rolnictwa i jego znaczenie dla Polski – Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska, Wiesław Zapędowski 9.1. Przyczyny włączenia handlu artykułami rolnymi do rokowań Rundy Urugwajskiej 9.2. Główne postanowienia Porozumienia w sprawie rolnictwa 9.2.1. Dostęp do rynku 9.2.2. Obniżka subsydiów eksportowych 9.2.3. Redukcja wsparcia wewnętrznego 9.3. Środki kontroli sanitarnej i fitosanitarnej 9.4. Udział Polski w rokowaniach rolnych i polska lista zobowiązań rolnych 9.5. Okres realizacji Porozumienia w sprawie rolnictwa 9.6. Znaczenie Porozumienia w sprawie rolnictwa dla polskiego eksportu towarów rolno-żywnościowych 9.7. Skutki Porozumienia w sprawie rolnictwa dla importu rolnego Polski 9.8. Przygotowania do nowych negocjacji rolnych i ich rozpoczęcie 9.9. Udział Polski w nowych negocjacjach rolnych 9.10. Znaczenie obecnej Rundy negocjacji dla sektora rolnego Rozdział 10 Zasady handlu wynikające z Porozumienia w sprawie tekstyliów i odzieży – Ewa Synowiec 10.1. Ograniczenia w międzynarodowym handlu tekstylno-odzieżowym przed wejściem w życie Porozumienia ustanawiającego WTO 10.2. Znoszenie ograniczeń w handlu na mocy Porozumienia w sprawie tekstyliów i odzieży 10.3. Konsekwencje Porozumienia w sprawie tekstyliów i odzieży – wnioski dla Polski Rozdział 11 Rozstrzyganie sporów – Jan J. Michałek, Jan Piotrowski 11.1. Procedury rozstrzygania sporów w WTO 11.2. Analiza ekonomiczna wyników funkcjonowania paneli WTO 11.3. Udział krajów Europy Środkowej i Wschodniej w sporach handlowych w WTO Rozdział 12 Nowe dziedziny wymiany objęte postanowieniami Rundy Urugwajskiej 12.1. Handlowe aspekty praw własności intelektualnej – Zenobiusz Miklasiński 12.1.1. Postanowienia ogólne i zasady podstawowe 12.1.2. Standardy dotyczące korzystania z praw własności intelektualnej 12.1.3. Dochodzenie i egzekucja praw własności intelektualnej 12.1.4. Nabycie i utrzymanie w mocy praw własności intelektualnej oraz procedury sporne w zakresie tych praw 12.1.5. Zapobieganie sporom i rozstrzyganie sporów 12.1.6. Postanowienia przejściowe 12.1.7. Postanowienia instytucjonalne 12.1.8. Skutki Porozumienia dla Polski 12.2. Porozumienie w sprawie środków dotyczących i związanych z handlem – Stanisław Ładyka 12.3. Wyniki Rundy Urugwajskiej w sferze usług – Jarosław Pietras Rozdział 13 Wpływ Rundy Urugwajskiej GATT i utworzenia WTO na handel zagraniczny Polski – Jan J. Michałek 13.1. Polska lista zobowiązań w WTO 13.2. Zobowiązania taryfowe członków GATT/WTO 13.3. Ilościowy szacunek skutków zmian stawek celnych dla polskiego handlu wyrobami nierolniczymi 13.3.1. Metodologia 13.3.2. Szacunkowe wyniki w eksporcie 13.3.3. Szacunkowe wyniki w imporcie 13.4. Globalne korzyści handlowe z Rundy Urugwajskiej Aneks Wykaz skrótów Nazwy porozumień Rundy Urugwajskiej Kraje członkowskie WTO – stan na 1 VI 2002 r. Lista krajów – obserwatorów Porozumienie Rundy Urugwajskiej w sprawie procedur licencjonowania importu – Ewa Synowiec Literatura