Trzej młodzi przyjaciele, Wilhelm Tell, Sokole Oko i Wiewiórka, po powrocie z obozu harcerskiego przywożą brulion zatytułowany Księga strachów,opisujący ich przygody nad jeziorem Jasień w myśl zabawy harcerskiej polegającej na poszukiwaniu miejsc, w których straszy. Opisano tam niemiłą nocną przygodę jednego z harcerzy, a także tajemniczy znak szachownicy na portalach kilku starych okolicznych kościołów. Właścicielem tych miejscowości był niegdyś ród von Haubitzów, który miał szachownicę w herbie. Harcerze zwracają się z tą sprawą do pana Tomasza. Okazuje się, że kilka osób poszukuje w tych stronach skarbów starego Johanna von Haubitza oraz pamiętnika jego syna. Wcześniej książka była wydana jako Księga strachów.