Spis treści: Przedmowa Część pierwsza - Pisma ściśle naukowe Zarys nowego mechanizmu świata O obrotach ciał niebieskich Część druga - Listy i pisma i różnej treści List Kopernika do króla Zygmunta I List do kapituły warmińskiej List do biskupa Dantyszka List do biskupa Dantyszka List do ks. pruskiego Albrechta List do Wapowskiego Teofilaktyka - scholastyka - z Symokatty "Listy" Sposób urządzenia monety Siedem gwiazd. Książka zawiera fragmenty pism naukowych ("Zarys nowego mechanizmu świata", "O obrotach ciał niebieskich") oraz listy i pisma różne (np. tłumaczenia Teofilakta "Listy obyczajowe, sielskie i erotyczne", list do króla Zygmunta I), a także materiały biograficzne wydane po raz pierwszy na początku ubiegłego wieku. Najważniejsze dzieło Kopernika, w którym dowodzi, że Ziemia obraca się wokół swojej osi i wraz z innymi planetami wokół Słońca, powstawało w latach 1515-1530, zaś drukiem ukazało się w 1543 r. Burząc utrwalone poglądy na budowę świata, spotkało się z negatywnym przyjęciem zarówno ze strony uczonych, jak i władz duchownych (w 1616 r. znalazło się na indeksie ksiąg zakazanych).