Powstanie Legionów Polskich we Włoszech

Polacy po upadku państwa zaczęli opuszczać masowo ojczyznę i ruszać na zachód, do Niemiec, Włoch czy Francji, gdzie zaczęto tworzyć plany walki z zaborcami, Francja bowiem była wrogiem Prus i Austrii. Jesienią 1796 r. przyjechał do państwa nad Sekwaną gen. Jan Henryk Dąbrowski, który poprosił rządzący republiką Dyrektoriat o zgodę na utworzenie Legionów Polskich przy armii francuskiej. Francuzi zgodzili się, Polacy wsparliby ich bowiem w walkach z Austriakami, jednakże nie byli zbyt zdecydowani, nie chcieli bowiem Polakom zbyt wiele obiecywać. Wkrótce Dąbrowski ruszył do Włoch, gdzie francuski gen. Napoleon Bonaparte toczył wojną z Austrią. Bonaparte obiecał, iż zakończywszy walki w Italii ruszy do Polski w celu przywrócenia jej niepodległości. Wkrótce Napoleonowi udało się wyprzeć Austriaków z Włoch i utworzyć weń Republikę Lombardzką. Niebawem w Lombardii zaczęto tworzyć Legiony Polaków pod wodzą Jana Dąbrowskiego. W końcu stycznia 1796 r. Legiony liczyły ponad 1000 żołnierzy, dwa miesiące później zaś 3600 i stale dołączali do nich nowi ochotnicy.

Mazurek Dąbrowskiego

W tym czasie przyjechał do Mediolanu poeta, działacz obozu patriotycznego z czasów Stanisława Augusta, który wzruszony widokiem wojska polskiego i niespotykanym patriotyzmem żołnierzy, ułożył pieść na czele Legionistów i Jana Dąbrowskiego. Pieśń ta była mazurkiem Jeszcze Polska nie zginęła, tym samym, który wiele lat później stał się hymnem Polski. W tamtym czasie pierwsze słowa pieśni brzmiały nieco inaczej. Jeszcze Polska nie umarła, Kiedy my żyjemy. Co nam obca moc wydarła, szablą odbierzemy […] Wybicki nazwał tenże mazurek Mazurkiem Dąbrowskiego, a w refrenie powtarzały się słowa: „Marsz, marsz Dąbrowski z ziemi włoskiej do Polski”. Wszyscy wyobrażali sobie, że ten marsz triumfalny wkrótce nastąpi, jednakże marsz oddalał się coraz bardziej, Francuzi bowiem potrzebowali pokoju.