W obecnych czasach globalnego ryzyka społecznego myślenie statystyczne staje się coraz bardziej powszechnie potrzebną umiejętnością, pozwala bowiem pewnie się poruszać w świecie niepewnym. Dla jednych stanowi ono podstawę i sposób poznawania świata, dla innych fundament podejmowania decyzji w warunkach niepewności i ryzyka. Podstawom takiego myślenia statystycznego poświęcona jest ta książka. Jest to pierwsza w języku polskim publikacja w całości poświęcona zasadom takiego myślenia. Tradycyjnie, głównym celem książek statystycznych jest prezentacja metod statystycznych i przykładów ich zastosowania, W niniejszej książce metody statystyczne potraktowano jako podrzędne wobec ogólnego schematu myślenia, gdyż stanowią one narzędzie myślenia statystycznego. Podstawę takiego myślenia stanowi teoria prawdopodobieństwa. Istotę tej teorii wyłożono na poziomie intuicyjnym, przy czym jako podstawowe (pierwotne) pojęcie tej teorii, w myśl poglądu de Finettiego, przyjęto wielkość losową a nie zmienną losową, którą z kolei przedstawiono przy omawianiu aksjomatycznej teorii Kotmogorowa. Po raz pierwszy w języku polskim przedstawiono ogólne działania arytmetyczne na wielkościach losowych oraz omówiono różne sposoby porównywania takich wielkości. Niektóre modele opisane w Myśleniu statystycznym w literaturze polskiej albo wcale nie są omawiane albo są one jedynie wspominane, jak np. modele analizy ścieżkowej, modele progowe, modele równań strukturalnych.