A utor na długo przed ukazaniem si niniejszej monografii, będącej rozpraw habilitacyjną, zdobył sobie pozycj uznanego autorytetu w dziedzinie bada nad dziejami Mazowsza i Podlasia. J. Kazimierski szczególnie wiele czasu poświęcił studiom nad miastami. Omawiana praca stanowi niejako ukoronowanie jego bada nad histori ośrodków miejskich Podlasia w okresie porozbiorowym. Przedmiotem zainteresowa autora stała si zabudowa, ludnoś i gospodarka podlaskich miast. Swoje rozważania rozpoczyna od charakterystyki typów ośrodków miejskich, stanu prawnego miast w okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego oraz zmian w sieci ośrodków miejskich. W wyniku kwerendy źródłowej udało si mu ustali nazwy podlaskich wsi, które uzyskały status osady, nazwy osad awansujących do roli miast, a także nazwy podlaskich miejscowości, które utraciły prawa miejskie. Autor scharakteryzował układ przestrzenny oraz zabudow 12 miast i 30 miasteczek Podlasia, do czego posłużyły głównie opisy ich stanu z okresu Królestwa Kongresowego, występujące w aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji (dalej KRSWiP) w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Zastanawia brak istnienia w latach 1815-1830 w miastach Podlasia żydowskich rewirów, pomimo prób ich tworzenia przez władze Królestwa fblskiego. Autor nie ustosunkował si do tego problemu. J. Kazimierski trafnie zauważa, że liczba domów i mieszka w miastach Podlasia nie nadążała za wzrostem ludności, szczególnie w miastach i miasteczkach rozwijających się. Drewniana zabudowa miała wpływ na duż liczb pożarów, m.in. w Siedlcach, gdzie np. 4 X 1854 r. spłonęło 3/4 miasta (248 domów) i 5 tys. osób znalazło si bez dachu nad głową. Duże zniszczenia podlaskich miast miały miejsce podczas wojen napoleońskich, powstania listopadowego i I wojny światowej.