Maria Janion -Pochodzi z rodziny urzędniczej. Jest córką Cypriana Janiona i Ludwiki z Kudryków. Do 1945 mieszkała w Wilnie, gdzie ukończyła szkołę powszechną i spędziła II wojnę światową. Podczas okupacji radzieckiej uczyła się w szkole średniej, a kiedy do miasta wkroczyli Niemcy, zaczęła uczęszczać na Tajne komplety gimnazjalne. Należała do działającego przy Armii Krajowej podziemnego Związku Harcerstwa Polskiego i była łączniczką. Po wojnie w ramach tzw. akcji repatriacyjnej jej rodzina osiedliła się w Bydgoszczy.

W 1945 zdała eksternistycznie maturę w Toruniu. Jesienią rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim. Od 1946 uczęszczała na prowadzone przez Stefana Żółkiewskiego studium krytycznoliterackie tygodnika „Kuźnica”, a w 1947 zaczęła w tym czasopiśmie publikować artykuły i recenzje. W tym samym roku zapisała się do Akademickiego Związku Walki Młodych „Życie”, a w 1948 została członkinią zespołu redakcyjnego tygodnika „Wieś”. W tym samym roku opublikowała w 2. numerze „Twórczości” pierwszą większą rozprawę naukową, napisaną wspólnie z Tadeuszem Drewnowskim i zatytułowaną Zagadnienie fikcji literackiej ze stanowiska socjologicznej teorii literatury. W 1948 została zatrudniona w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk na stanowisku asystenta i pracowała w nim aż do przejścia na emeryturę (1996). W 1949 wstąpiła do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), z której została wykluczona w roku 1979. Również w 1949 przeniosła się do Warszawy, w której zamieszkała na stałe.