Pochodzi z żydowskiej rodziny cieszyńskich fabrykantów czekolady. Urodził się jako syn Marka (1893-1973, legionista, emigrant w USA) i Zofii z domu Haskelberg. Dzieciństwo i młodość spędził przy ul. Chmielnej w Warszawie (obecnie obszar zajmowany przez PKiN), skąd wyjechał wraz z rodziną w 1939 r., a w 1940 znalazł się w USA. W 1943 otrzymał obywatelstwo amerykańskie. Uczył się w Muskingum College w New Concord w stanie Ohio, a następnie na Cornell University. Doktorat na Uniwersytecie Harvarda uzyskał w roku 1950. Do emerytury w 1996 r. był tam profesorem historii. W 1946 ożenił się z Ireną Roth i ma z nią dwójkę dzieci (m.in. Daniela Pipesa). Mieszka w Cambridge w stanie Massachusetts. Richard Pipes zajmuje się głównie badaniem historii Rosji i ZSRR. Za prezydentury Ronalda Reagana był w latach 1981–1982 doradcą do spraw ZSRR i Europy Wschodniej. Był przeciwnikiem rozszerzenia NATO w latach 90. XX wieku. Jest autorem kilkunastu książek poświęconych historii Rosji, w szczególności po rewolucji 1917 r. Zwolennik tezy o organicznym związku bolszewickiego państwa totalitarnego z autorytarną tradycją instytucji państwa moskiewskiego i caratu. Poglądy na genezę rządów bolszewików i komunistycznego totalitaryzmu w Rosji, dzieje rewolucji rosyjskiej i tworzenia ZSRR zawarł w trylogii: Rosja carów, Rewolucja Rosyjska i Rosja bolszewików. Z wizją historii Rosji Pipesa polemizował Aleksandr Sołżenicyn określając ją jako „polską perspektywę”. Zbliżone do Pipesa stanowisko zajmował protoplasta sowietologii Jan Kucharzewski w swym cyklu Od białego caratu do czerwonego t. 1-7 opublikowanym w Polsce w latach 1923-1935 (wyd. ang. The Origins of Modern Russia 1948). Sam Pipes twierdzi, że jego „poglądy noszą niezatarte ślady wpływu polskiej szkoły studiów nad Rosją. Jak to się stało, że utopijna idea, która pojawiła się w Paryżu w połowie XIX wieku, zrodzona z jak najszlachetniejszych intencji, stała się ostatecznie źródłem strasznych zbrodni i cierpień milionów ludzi? Czy powodem fiaska komunizmu była ludzka nieudolność, czy już sam pomysł? Słynny historyk wnikliwie przedstawia historię, teorię i praktykę socjalizmu, zarówno w samym ZSRR, jak i poza nim."Książka ta jest zarówno wprowadzeniem do historii ruchu komunistycznego, jak i jego nekrologiem" pisze autor. Na szczęście!