Minister Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas w swoim wystąpieniu z dnia 11 stycznia 2012 roku zwróciła uwagę na kluczowe rozwiązania, które są wprowadzane w życie zgodnie z nową podstawą programową. Mówiła o randze kompetencji kluczowych niezbędnych do funkcjonowania we współczesnym świecie, o zastąpieniu wiedzy encyklopedycznej umiejętnościami korzystania z różnych źródeł informacji, interpretowania informacji i krytycznego myślenia. Opowiedziała się za koniecznością zmian w sposobie uczenia upowszechniających: - eksperymentowanie, przeprowadzanie doświadczeń, stosowanie metod aktywizujących i realizowanie projektów edukacyjnych; - wprowadzenie oceniania holistycznego (w miejsce oceny umiejętności odtwarzania faktów, weryfikacji gotowych schematów myślenia); oceniania umiejętności krytycznego, twórczego myślenia i wykorzystywania wiedzy do rozwiązywania problemów zbliżonych do realnie napotykanych w życiu1. Podstawa programowa języka polskiego dla II etapu edukacyjnego, która już w nadchodzącym roku szkolnym będzie realizowana w IV klasie, określając warunki i sposoby realizacji celów kształcenia, podkreśla konieczność tworzenia sytuacji metodycznych wykorzystujących pasję poznawczą dzieci, ich chęć zabawy i gotowość do współpracy. Nauczyciel powinien tak organizować proces dydaktyczno-wychowawczy, by stał się on dla uczniów przygodą prowadzącą do samopoznania, zachętą do nieustannego poznawania świata i porządkowania jego obrazu. Praca nauczyciela wymaga ustawicznej weryfikacji metod. Podstawą tej weryfikacji jest lektura literatury pedagogicznej, najlepiej z dziedziny filozofii edukacji 3, bowiem metafi zyka, epistemologia, aksjologia i logika stanowią podłoże do rozwoju myśli pedagogicznej, skłaniają do przeanalizowania już postawionych i sformułowania nowych celów osobistych i zawodowych. Jak pisze amerykański filozof edukacji Gerald Lee Gutek, to właśnie studia nad filozofią edukacji umożliwią nauczycielom wyrobienie sobie szerszego pojęcia o zagadnieniach oświatowych. Będą się wówczas umieli odnosić z rezerwą do różnych projektów mających stanowić receptę na wszystkie bolączki i nie dadzą się zwieść propagandowym sloganom. Być może będzie im także łatwiej zrozumieć, że innowacje w dziedzinie systemu oświaty i metod nauczania mogą być wykorzystane do wielu celów i przynosić różnorodne konsekwencje. Tą myślą zachęcam do refleksji i podejmowania prób zmierzających do opracowania lub implementacji już realizowanych innowacji pedagogicznych. Być może w poszukiwaniu inspiracji pomoże udział w konkursie na innowację lub eksperyment pedagogiczny 5, a tym samym tworzenie bazy sprawdzonych pomysłów? Tematyka innowacji wynika ze społecznych wyzwań przyszłości, np.: indywidualizacji i personalizacji nauczania; edukacji przez całe życie; kształcenia praktycznych umiejętności (pod kątem rynku pracy); edukacji poza szkołą; edukacji informacyjnej; zmiany roli nauczyciela i społeczności osób uczących się; tworzenia zasobów edukacyjnych w Internecie; rozwoju edukacji na odległość; przygotowania nauczycieli do zawodu jako ekspertów do spraw uczenia się; rozwoju szkolnictwa niepublicznego. W tym numerze kwartalnika znajdą Państwo informacje m.in. właśnie na temat innowacji, jej rodzajów, przyczyn i motywacji do innowacyjnych zmian oraz procedur jej wprowadzania.