Jeden z ostatnich utworów Aleksandra Puszkina, uznawany za jedno z lepszych dzieł tego autora.

Tytuł poematu nawiązuje do petersburskiego pomnika Piotra Wielkiego dłuta Falconeta, jednak w istocie poemat poświęcony jest rozważaniom poety na temat roli Piotra I w dziejach Rosji i jego wpływie na stan narodu rosyjskiego, a także nad charakterem Petersburga. W znacznym stopniu Jeździec miedziany został zainspirowany chęcią podjęcia polemiki z negatywną i ironiczną wizją Piotra i Petersburga przedstawioną przez Adama Mickiewicza w tzw. Ustępie w III części Dziadów. Spora część poematu jest analogiczna treściowo do Ustępu, prezentuje jednak przeciwstawną mickiewiczowskiej wizję miasta i cara. Również w swoich przypisach do Jeźdźca Puszkin umieścił odwołania do utworu Mickiewicza. Poeta odniósł się także do opisu miasta zawartego w części Ustępu zatytułowanej Oleszkiewicz.

Aleksander Puszkin żył w XIX wieku. Jest czołowym przedstawicielem rosyjskiego romantyzmu. Rola jego twórczości w literaturze rosyjskiej jest porównywana do roli Adama Mickiewicza (poeci pozostawali w przyjaźni) dla literatury polskiej. Puszkin uważany jest za twórcę rosyjskiego języka literackiego. Twórczość Aleksandra Puszkina obejmuje satyryczne utwory wierszowane na tematy polityczne, liryki, poemat dygresyjny, powieści a także poematy historyczne. Do tych ostatnich należy „Jeździec miedziany”, jedno z wybitniejszych dzieł pisarza, wydane w 1837 roku.

„Jeździec miedziany” jest zainspirowany Mickiewiczowskimi „Dziadami”, a w szczególności „Ustępem” do trzeciej części. Tytuł nawiązuje do rosyjskiego pomnika Piotra Wielkiego, który stoi w Petersburgu. Puszkin zastanawia się nad rolę tego władcy dla rozwoju Petersburga. Jednocześnie poeta podejmuje polemikę z mickiewiczowską wizją Petersburga wyrażoną w III cz. „Dziadów”.

Poeta kreuje postać jeźdźca, pokazuje, że dzierży on władzę nad miastem. To on strzeże porządku w Petersburgu, tak jak pomnik dominuje nad przechodniami, tak jeździec (symbolicznie) dominuje nad mieszkańcami: 
„I wszędzie, dokąd,...