Geografia to dla ciebie nowy przedmiot szkolny. Jednak podczas pierwszych zajęć przekonasz się, że niektóre zagadnienia są ci już znane. Jak to możliwe? Pojawiły się wcześniej na lekcjach przyrody w szkole podstawowej. Od teraz zaczynasz właściwą naukę geografii. Przygotuj się na fascynującą przygodę.

Ilustracja przedstawia układ sfer Ziemi. Rysunek ma kształt wyciętej ćwiartki z kuli ziemskiej i ułożony jest ostrym końcem, czyli środkiem Ziemi, do dołu. W dolnej części zbliżonej do trójkątnej ilustracji znajduje się jądro Ziemi. Jądro to kolor czerwony. Nad jądrem umieszczono szeroki płaszcz ziemski w kolorze pomarańczowobrązowym. W obszarze płaszcza ziemskiego znajdują się narysowane okręgi w formie strzałek. Okręgi obracają się zgodnie z kierunkiem grotów strzałek. Kierunek obrotu to przepływ prądów konwekcyjnych wnętrza Ziemi. Wierzchnia, skalna powłoka Ziemi w kolorze ciemnobrązowym, to litosfera. Dwa małe wulkany znajdują się symetrycznie po prawej i lewej stronie zbiornika wodnego, który wypełnia zagłębienie w litosferze. Zbiornik to hydrosfera. Po prawej i lewej stronie zbiornika, obok wulkanów, narysowane są drzewa. To biosfera. Górna część ilustracji to niebo, czyli atmosfera.

Widok pełnoekranowy
Źródło: Andrzej Bogusz, Michał Szymczak, licencja: CC BY 3.0.
Już wiesz
że geografia jest jedną z kilku nauk przyrodniczych;

że geografia zajmuje się zarówno działalnością człowieka, jak i środowiskiem przyrodniczym.

Nauczysz się
określać zakres zagadnień, którymi zajmuje się geografia jako nauka;

wymieniać działy geografii;

wymieniać sfery ziemskie podlegające badaniom geograficznym;

wymieniać źródła wiedzy geograficznej.

1. Czym zajmuje się geografia?
Geografia to nauka zajmująca się zróżnicowaniem powłoki ziemskiej, wzajemnych relacji pomiędzy jej składnikami oraz działalnością człowieka w ich obrębie. Nazwa tej dyscypliny naukowej pochodzi z połączenia greckich słów geos – co znaczy 'ziemia' i grapho, czyli 'pisać, opisywać'. Geografowie na początku zajmowali się zbieraniem podstawowych informacji na temat naszej planety, np. dotyczących rozkładu lądów i mórz, gór, rzek itp. Natomiast obecnie badają powłokę ziemską zarówno pod względem przyrodniczym, jak i społeczno‑gospodarczym oraz przestrzenne związki, jakie występują pomiędzy powłoką ziemską a działalnością człowieka.