WSTĘP Celem niniejszej monografii jest Systematyzacja wybranych zagadnień teoretycznych, określających związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy gospodarką zewnętrzną i wewnętrzną w ujęciu realnym i monetarnym oraz ich odniesienie do przypadku polskiej gospodarki w okresie transformacji systemowej i procesu dostosowawczego do Unii Europejskiej przed i po 1 maja 2004 r. Istota - prezentowanego w niniejszym opracowaniu - wprowadzenia do szerokiej problematyki międzynarodowych stosunków gospodarczych i efektywności gospodarowania czynnikami produkcji w gospodarce otwartej sprowadza się do wyjaśnienia bilansu korzyści z udziału w międzynarodowym podziale pracy obejmującym zintegrowane ze sobą fazy: produkcji, wymiany i konsumpcji. Analiza ww. zagadnień od strony umiędzynarodowienia pojedynczych faz społecznego procesu gospodarowania (np. handlu zagranicznego w kontekście wymiany czy bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kontekście produkcji bądź w ogóle swobodnego przepływu towarów, usług, czynników produkcji i transferu kapitału w ramach międzynarodowej integracji gospodarczej czy w skali całej gospodarki światowej, jeśli spojrzeć nań od strony procesów globalizacji rynku światowego), powinna pomóc w wyjaśnieniu odpowiedzi na następujące pytania: 1/ w jaki sposób handel międzynarodowy, a zatem udział w międzynarodowym podziale pracy, pozwala uzyskać większy - w porównaniu z gospodarką zamkniętą - strumień dóbr i usług z tych samych zasobów czynników wytwórczych; 2/ dlaczego handel wewnątrzgałęziowy gwarantuje większe korzyści z międzynarodowego podziału pracy w porównaniu z handlem międzygałęziowym; jaki model handlu dominuje na rynku światowym, w tym na rynku Unii Europejskiej; 3/ w jaki sposób liberalizacja obrotów handlowych w ramach międzynarodowej integracji gospodarczej (strefa wolnego handlu, unia celna) sprzyja procesowi racjonalnych wyborów w skali międzynarodowej; co oznaczają kolejne jej fazy (wspólny rynek, unia gospodarczo-walutowa) w kontekście racjonalnych wyborów i efektywności alokacji czynników produkcji w gospodarce otwartej; 4/ jak się ma regionalna integracja gospodarcza do procesów globalizacyjnych w świecie i racjonalnych wyborów w ogóle; 5/ jakie koszty - w kontekście racjonalnych wyborów - występują w warunkach protekcjonizmu gospodarczego; 6/ jak wyglądają równania tożsamościowe rachunku dochodu narodowego w gospodarce otwartej, zatem jakie są relacje pomiędzy równowagą wewnętrzną i zewnętrzną w kontekście równowagi globalnej uwzględniając całokształt transakcji z zagranicą; 7/ jak przebiegają - wywołane przez wstrząsy zewnętrzne - procesy dostosowawcze w gospodarce otwartej pomiędzy rynkiem walutowym, rynkiem pieniężnym i rynkiem dóbr (zatem i rynkiem pracy) w systemie stałego kursu walutowego, a jak w systemie zmiennego kursu walutowego; jakie są zatem relacje pomiędzy dochodem narodowym, inflacją i bezrobociem; 8/ jak skuteczna może być polityka fiskalna, pieniężna i polityka kursowa w przywracaniu równowagi globalnej i wreszcie 9/ jak przebiegają procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do rynku Unii Europejskiej i jaka jest w nich rola Niemiec, największego partnera gospodarczego Polski oraz 10/ jaki jest bilans korzyści i kosztów dla integracji europejskiej i jej uczestników po piątym rozszerzeniu UE 1 maja 2004 r., w którym uczestniczy Polska.