1) Pojęcie nieomylności. a) Nieomylność Kościoła jest nie tylko wolnością od faktycznego błądzenia w rzeczach wiary i obyczajów, ale także niemożliwością błądzenia. Należy rozróżnić nieomylność czynną Kościoła (infallibilitas activa) od biernej (infallibilitas passiva). Nieomylność czynna jest to wolność pasterzy Kościoła od błądzenia w nauczaniu rzeczy wiary i obyczajów, nieomylność bierna jest wolność wiernych Kościoła od błądzenia we wierzeniu. Podmiotem nieomylności biernej są nie tylko zwyczajni wierni ale i biskupi, z osobna wzięci, gdyż i oni są obowiązani do przyjęcia za prawdę, co cały Kościół nauczający wiernym do wierzenia podaje. A także i papież jako osoba prywatna wierząca, należy do podmiotu nieomylności biernej. A zatem podmiotem nieomylności biernej jest cały Kościół wierzący. Podmiotem nieomylności czynnej są, jak poniżej wykażemy, papież jako najwyższy pasterz Kościoła i biskupi wraz z papieżem jako ciało pasterzy Kościoła ze swą głową. Nieomylność bierna pochodzi z nieomylności czynnej, jako ze swej przyczyny i jest jej skutkiem, gdyż nie inaczej wierni unikają błędu we wierze jak uznając za prawdę czego ich pasterze Kościoła nieomylnie pouczają. Dlatego wystarczy wykazać, że istnieje w Kościele nieomylność czynna, by dowieść istnienia biernej.

b) Nieomylność pasterzy w nauczaniu czyli nieomylność czynna jest darem nadprzyrodzonym przez Ducha Świętego dla dobra całego Kościoła danym. Jest to tedy łaska darmo dana, gratia gratis data, albo charyzmat nazwany przez Sobór Watykański za św. Ireneuszem (zob. str. 269) "charisma veritatis", nie do osoby lecz do urzędu nauczycielskiego przywiązany. Nie jest to stała dyspozycja (habitus), wlana umysłowi nauczających na sposób cnoty wlanej wiary, lecz jest to pomoc Boża zewnętrzna (assistentia divina), chroniąca pasterzy Kościoła od błędu w nauczaniu.

c) Ta asystencja Boża różni się: 1) Od objawienia. Objawienie jest odsłonięciem przez Boga nowej prawdy, gdy asystencja Boża jest pomocą daną przez Ducha Świętego pasterzom, by naukę już objawioną i Kościołowi jakby w depozyt powierzoną "święcie strzegli i wiernie wykładali" (Vatic. de Eccl. cap. 4). 2) Od natchnienia(inspiratio); przy natchnieniu bowiem Duch Święty bezwzględnie i skutecznie porusza człowieka, żeby ten tylko to spisał, względnie powiedział, co Duch Święty chce oznajmić. Wskutek tego Bóg jest głównym autorem pisma natchnionego, względnie mowy natchnionej, człowiek jest tylko żywym narzędziem Boga. Dlatego co człowiek natchniony głosi jest słowem Boga. Przy asystencji Bożej, o której mowa, Bóg tak kieruje nauczającymi pasterzami, że oni są przyczyną główną, nie narzędziem tylko ogłoszonej nauki. Dlatego nieomylne deklaracje przy asystencji Ducha Świętego nie są słowem Bożym, lecz słowem ludzkim, Kościoła. Zawierają wprawdzie słowo Boże, o ile zawierają co było niegdyś objawione, ale nie są słowem Bożym, o ile są deklaracjami wydanymi przez Kościół nauczający.