Celem publikacji jest interpretacja złożonego, ambiwalentnego stosunku Cypriana Norwida do antycznej „Romanitas” oraz ujawnienie bogatej gamy jego nawiązań do starorzymskiej rzeczywistości. Dotąd nie powstała monografia poświęcona wątkom rzymskim w twórczości Norwida. Rzym w twórczości Norwida to nie tylko literalne odniesienia, komentarze, interpretacje. W dziełach poety możemy doszukać się obecności rzymskiej scenerii, atmosfery, mniej lub bardziej luźnych nawiązań do tekstów czy mitów. „Roma antiqua” stanowi też niezwykle istotny element Norwidowej historiozofii, ujawniającej się w ogromnej ilości jego dzieł. Rozważania poety na temat historii, sztuki, literatury, wolności słowa niejednokrotnie prezentowane są przez pryzmat antycznego Rzymu, z którego Norwid chętnie czerpał przykłady. Niezwykle często wykorzystywał rzymskie egzempla, by mówić o zagadnieniach sobie współczesnych, dotyczących ogólnie dziewiętnastowiecznej cywilizacji czy polskiej sprawy narodowej. W książce, poza analizą tego typu wypowiedzi Norwida, nie zabrakło też wyników badań nad wpływem, jaki na poetycką twórczość Norwida wywarła jego ,,rzymska wyobraźnia” oraz analiz przekładów z łacińskich poetów, tj. Horacego i Owidiusza. Ukazane zostały ponadto mechanizmy kształtowania się swoistej „rzymskiej tożsamości” Norwida, ujawniającej się m.in. w jego listach.