Mikołaj z Mościsk OP (łac. Nicolaus Moscicensis; ur. 5 sierpnia 1559 w Mościskach, zm. 6 czerwca 1632 w Krakowie) – polski teolog-moralista i pisarz ascetyczny. Śluby zakonne złożył w 1575 roku, a w latach 1582-1584 studiował w Bolonii i Padwie. W latach 1584-1589 wykładał logikę i dialektykę w krakowskim studium dominikanów. Od 1589 roku był kaznodzieją przy klasztorze Bożego Ciała we Lwowie. W 1591 został bakałarzem, w 1592 magistrem, a później uzyskał doktorat teologii. Od 1593 do 1603 roku był regensem studium krakowskiego. Od 1611 roku wykładał teologię moralną w studium krakowskim i konwencie dominikańskim. Prowadził z arianami dysputy publiczne na rynku krakowskim. Odmówił przyjęcia sufraganii krakowskiej. Zmarł w roku 1632, data śmierci niepewna: 6 czerwca lub 31 lipca. Intelektualny dorobek Mikołaja z Mościsk można podzielić na pisma teologiczno-moralne i ascetyczno-mistyczne. Te ostatnie, przeznaczone głównie dla zakonnic i osób świeckich, mają charakter praktyczny i cieszyły się sporą popularnością. W swych dziełach Mikołaj z Mościsk skupia się na modlitwie medytacyjnej i modlitwie afektywnej (uczuciowej). Nie neguje udziału rozumu w modlitwie, władze rozumowe traktuje jako stopień przejściowy do kontemplacji. Chętnie nawiązuje do źródeł: Pisma Świętego i Tradycji. Często przytacza myśli Grzegorza Wielkiego i Bernarda z Clairvaux, powołuje się na poglądy św. Tomasza, św. Bonawentury, a także na Piotra Skargę. Niewątpliwą zasługą Mikołaja z Mościsk jest wypracowanie polskiej terminologii ascetyczno-mistycznej i dokonanie pierwszej w dziejach polskiej myśli mistycznej analizy modlitwy, medytacji i kontemplacji.