Szady Bogumił - Narrata de fontibus hausta, Nowa

Autorem pierwszego jest A. Pawiński, który w tomie Źródeł dziejowych po- święconym Wielkopolsce w XVI wieku określił główne kryteria wyznaczenia granic powiatów oraz województw w celu obliczenia ich powierzchni. Po ustaleniu przynależności powiatowej poszczególnych osad, linia była prowadzona wzdłuż oddzielających je granic naturalnych. Były to głównie rzeki, parowy, doliny lub wzgórza. Przy braku takich przeszkód, czyli tam, gdzie między miejscowościami znajdowały się kompleksy leśne, nieużytki lub pustkowia, autor posługiwał się metodą retrogresywną, wykorzystując granice zawarte na tzw. mapie Kwatermistrzostwa z pierwszej połowy XIX wieku. Jeżeli nie było żadnych wskazówek odnośnie do przebiegu granicy, była ona prowadzona za kierunkiem dróżki lub ścieżki leśnej w przypuszczeniu, że tamtędy ciągnęła się granica. Autor zdawał sobie sprawę z braku precyzji tak określanych granic, zaś błąd w obliczeniach powierzchni powiatów tym spowodowany szacował na 1%. Należy dodać, że metoda obliczania powierzchni zastosowana przez A. Pawińskiego, polegająca na rozbijaniu jednostki administracyjnej (np. powiatu) na figury geometryczne (trójkąty, trapezy, kwadraty), a następnie obliczaniu ich powierzchni i sumowaniu, mogła w nieznacznym stopniu powiększyć ten błąd.