Relacje i stosunki międzynarodowe w kształtowaniu bezpieczeństwa europejskiego

Relacje i stosunki polityczne stanowią podstawę systemowego podejścia do kształtowania bezpieczeństwa, jak również analizy tego zjawiska. W naukach humanistycznych i społecznych stosunki polityczne stanowią ogólne pojęcie używane na określenie relacji politycznych zachodzących we współczesnym świecie, są także rodzajem stosunków społecznych obejmujących kontakty polityczne pomiędzy różnymi podmiotami przestrzeni międzynarodowej (państwami, instytucjami, organizacjami, obywatelami). Międzynarodowe stosunki polityczne opisują relacje zachodzące w sferze polityki, w różnych obszarach przestrzeni międzynarodowej, które mają istotny wpływ na poczucie i kształtowanie bezpieczeństwa międzynarodowego. Omawiany zakres zagadnień teoretycznych jest łączony z praktycznym postrzeganiem bieżących problemów politycznych, w tym w szczególności szeroko pojmowanej polityki bezpieczeństwa, nauk humanistycznych oraz nauk społecznych. Przedmiotowy materiał stanowi rozwinięcie i pogłębienie badań realizowanych przez autora w latach 2010-2011, których efektem była wydana w 2011 roku pozycja pod tytułem Międzynarodowe stosunki polityczne. Wybrane problemy. Kontynuacja badań w tym obszarze jest wynikiem głębokich zmian, jakie dokonały się w środowisku bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego w ostatnich latach. Zaistniałe wydarzenia polityczne, gospodarcze i społeczne w tym okresie podważyły wiarygodność i aktualność realizowanej polityki przez głównych europejskich „graczy” w tej dziedzinie. Stabilny dotąd system bezpieczeństwa europejskiego został zdeterminowany wydarzeniami, jakie miały miejsce w Europie oraz na jej peryferiach, w obszarach zainteresowania strategicznego NATO i UE. Do wydarzeń tych niewątpliwie należy zaliczyć zmiany polityczne w świecie arabskim (arabska wiosna), zapoczątkowane w 2011 roku, które doprowadziły do obalenia autorytarnych rządów wielu państwa arabskich i zastąpienia ich (w drodze demokratycznych przemian) w dużej części rządami radykalnych islamistów. Pojawiły się takie zjawiska, jak masowy terroryzm, również w Europie, masowe migracje ludności, Państwo Islamskie, a także wojna na Ukrainie, wywołana przez Rosję, a implikująca całość problemów bezpieczeństwa zarówno w Europie, jak i w przestrzeni transatlantyckiej.