Polesie (biał. Палессе, ukr. Полісся, ros. Полесье) (845) – kraina geograficzna i historyczna, leżąca głównie na terytorium obecnej Białorusi i Ukrainy, oraz częściowo Polski i Rosji. Stanowi południowo-zachodnią część Niżu Wschodnioeuropejskiego.Polesie jest równiną w dorzeczu Prypeci i Bugu, wznoszącą się 100–250 m nad poziom morza (maks. 316 m).Wody gruntowe zalegające tuż pod powierzchnią tworzą płytkie jeziora i rozległe bagna. Na terenie Polesia występują liczne rzeki, a miejscami wśród bagien nieco wyższe równiny morenowe i lodowcowo-wodne oraz utrwalone wydmy. Na południu wzniesienia ze skał starszego podłoża (margle kredowe i granity). Od początku XX w., zwłaszcza w okolicach Saren, funkcjonują kamieniołomy. Blisko połowę powierzchni zajmują bagna i związane z nimi kompleksy torfowisk. Występują złoża ropy naftowej, węgla brunatnego i torfu. Niegdyś eksploatowana była także ruda darniowa.Roślinność obfituje w relikty glacjalne (wierzba lapońska, brzoza niska) oraz bagienne lasy łęgowe i olsy (z olszą czarną). Na terenach wyżej wzniesionych występują bory sosnowe i lasy mieszane, a w południowej części rośnie w nich różanecznik żółty (Rhododendron luteum). Tereny zalesione zajmują ok. 30% powierzchni Polesia.W średniowieczu większa część obecnego obszaru Polesie była zamieszkana przez Dregowiczów. W X wieku Polesie zostało włączone do Rusi Kijowskiej, w czasie rozdrobnienia dzielnicowego – księstwo turowsko-pińskie, 1341 przyłączone przez Giedymina do Wielkiego Księstwa Litewskiego.Po 1569 w granicach Rzeczypospolitej, wchodziło w skład województwa brzeskolitewskiego (częściowo również mińskiego i kijowskiego). W Brześciu nad Bugiem zawarto w 1596 r. unię między prawosławnymi a katolikami.Po III rozbiorze Polski (1795) województwo brzeskie znalazło się w zaborze rosyjskim (w granicach guberni grodzieńskiej i mińskiej). Na mocy traktatu brzeskiego podpisanego pomiędzy Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami a Ukraińską Republiką Ludową zostało przyłączone do nowo powstałej URL.W latach międzywojennych zachodnie Polesie z Brześciem n. Bugiem, Pińskiem i Łunińcem należało do Polski, a wschodnia część znajdowała się w granicach Rosji Sowieckiej (od 1929 r. Białoruskiej SRR). W międzywojniu na terenie Polesia istniał obóz w Berezie Kartuskiej, w którym internowano antysanacyjnych działaczy. W twierdzy brzeskiej w Brześciu nad Bugiem osadzono aresztowanych w 1930 r. przywódców Centrolewu, osądzonych następnie w procesie brzeskim.Pod względem cywilizacyjnym Polesie należało do najbardziej zacofanych regionów kraju. Wskaźnik analfabetyzmu był największy w Polsce. Większość mieszkańców nie potrafiła określić swojej przynależności narodowej (mówili o sobie „tutejsi”) i posługiwali się przeważnie gwarą białoruską lub ukraińską. Polacy w ówczesnym międzywojennym województwie poleskim stanowili mniejszość.Na Ukraińskim Polesiu była rozpowszechniona specyficzna tradycja pisania (ikony są wymodlone) ikon. Obrazy były pisane na tle lasów, nieba, także dekorowane kwiatami, co traktowano jak rudyment czasów pogańskich. Olbrzyma kolekcja ikon Ukraińskiego Polesia stanowi część zbiorów Muzeum Ukraińskich Ikon Domowych kompleksu historyczno-kulturalnego „Zamek Radomyśl”, który znajduje się w miasteczku Radomyśl (obwód żytomierski, Ukraina).Od 17 do 18 września 1939 r. tereny Polesia znajdowały się pod okupacją sowiecką. Przyłączono je do Białoruskiej Republiki Radzieckiej, natomiast południowy pas ziemi (okolice Klesowa, Rokitnego, Saren) zostały włączone do Ukraińskiej SRR. W okresie okupacji niemieckiej Polesie podległe było Komisariatowi Rzeszy Ukraina z siedzibą w Równem.Po II wojnie światowej i przymusowej zmianie granic państwowych Polsce zwrócono jedynie niewielki skrawek byłego województwa poleskiego, natomiast pozostał stan taki, jaki był w okresie okupacji w roku 1940.Polesie zostało dotknięte w 1986 roku katastrofą czarnobylską.