Tom II monografii Oświęcimia, obejmujący dzieje miasta, został podzielony na dwie części poświęcone zmianom ustrojowym, rozwojowi przestrzennemu i gospodarczemu oraz życiu religijnemu. W części pierwszej Autorzy omawiają znaczenie nazwy miasta oraz jego dzielnic i ulic, a także prezentują kolejne warianty herbu. Następnie ukazują dzieje Oświęcimia z perspektywy badań archeologicznych i przedstawiają historię miasta od czasów najdawniejszych, uchwytnych w źródłach pisanych, aż po wczesne lata PRL. Zwracają przy tym szczególną uwagę na rozwój zabudowy miejskiej, zajęcia pierwszych mieszkańców, zmiany ustrojowe, udział mieszkańców miasta w ważnych dla kraju wydarzeniach politycznych. Omawiają także klęski żywiołowe, jakie dotykały Oświęcim w ciągu wieków. Odrębny rozdział poświęcono dziejom Żydów oświęcimskich, którzy mieli znaczący wpływ na rozwój miasta. Część druga dotyczy dziejów Kościoła katolickiego w Oświęcimiu. Autorzy opowiadają o lokacjach budynków kościelnych, fundacjach związanych z życiem religijnym, prezentują zakony (dominikanie, salezjanie, serafitki), które w ciągu wieków zadomowiły się w Oświęcimiu, a także znamienite postacie związane ze sferą religijną, które przyczyniły się do rozwoju miasta, takie jak ks. Jan Skarbek czy Michał Ślebarski. ****** Oświęcim – A Border Town, vol. II Volume II of the monograph of Oświęcim contains the history of the city. It has been divided into two parts devoted to the systemic changes, spatial and economic development and religious life. The authors discuss the meaning of the name of the city, its districts and streets, and the history of the city’s coat of arms. They present the results of archaeological research and the history of the city from the earliest times until the early years of the People’s Republic of Poland. A separate chapter is devoted to the history of the Oświęcim Jews. The second part discusses, among other things, locations of church buildings, religious orders operating in Oświęcim, as well as outstanding figures of religious life, which contributed to the development of the city. Keywords: Oświęcim, the history of Oświęcim, economy of Oświęcim, churches of Oświęcim, history of Jews