zwój internetu i quasi-monopolistyczna pozycja rynkowa wydawców dyktujących ceny i limitujących dostęp do wydawnictw naukowych, edukacyjnych i kulturalnych, a także coraz bardziej ograniczone możliwości budżetowe instytucji publicznych odpowiedzialnych za upowszechnianie wyników badań naukowych i dóbr kultury stanowią kluczowe przesłanki powstania inicjatywy open access. Informacja i wiedza (a zwłaszcza badania finansowane ze środków publicznych) mają cechy dobra publicznego, które powinno być dostępne dla wszystkich. W opracowaniu rozważany jest problem rekonfiguracji praw autorskich w taki sposób, by były bardziej adekwatne do ery cyfrowej, a równocześnie nie pozbawiały autorów wszelkiej ochrony. Repozytoria (institutional repository) to serwery sieciowe, które umożliwiają najczęściej równoległą (oprócz wydania drukiem) publikację treści w internecie oraz ich długotrwałą archiwizację i udostępnianie kręgom osób uprawnionych (np. pracownikom naukowym lub studentom konkretnego uniwersytetu) lub szerokiej publiczności, bez dyskryminacji i zbędnych ograniczeń. Repozytoria takie świadczą również usługi związane z doradztwem prawnym na rzecz autorów - w kwestii metod i zakresu ochrony ich praw. Mamy zatem do czynienia z trzema kręgami podmiotów: autorami (produkcja), użytkownikami (konsumpcja) i platformą usługową (dystrybucja). W tym trójkącie powstają specyficzne problemy prawne. Platforma usługowa musi sobie zapewnić za zgodą autorów prawa do rozpowszechniania ich utworów. Polega to na uzyskaniu explicite, a co najmniej w sposób dorozumiany, licencji na rozpowszechnianie prac chronionych prawami autorskimi lub pokrewnymi (relacja: autor - platforma), a także na niekomercyjne korzystanie z nich przez użytkowników (relacja: autor - użytkownik). Aby wykluczyć wątpliwości prawne, ta pierwsza relacja: autor - platforma powinna być unormowana umową. Choć globalny charakter internetu nakazywałby uwzględnianie wszystkich systemów prawnych, w przypadku prawa autorskiego obowiązuje zasada prawa kraju ochrony (dla danego dzieła właściwy jest system prawny tego kraju, w którym zostało ono poddane ochronie).