Monografia stanowi syntezę prowadzonych przez autorkę badań nad cyklicznością procesu urodzeń. Wykazanie, że cykliczność procesu urodzeń jest uniwersalna, tj. występuje w czasie i przestrzeni, wypełnia dotkliwą lukę w wiedzy o procesach będących przedmiotem zainteresowania demografii. Zaproponowana i zastosowana przez autorkę metoda identyfikacji wahań cyklicznych wzbogaca metodologię badań demograficznych, przenosząc dotychczasowy poziom badań cykliczności rozrodczości z „analizy graficznej” na poziom współczesnej metodologii badań koniunktury gospodarczej. W niniejszym badaniu podjęto próbę identyfikacji wahań cyklicznych w procesie urodzeń - wskazując na cechy morfologiczne cykli i korzystając z dorobku metodologicznego badaczy koniunktury gospodarczej, dostosowując go do potrzeb własnych badań. Główna teza badawcza pracy została sformułowana następująco: fluktuacje obserwowane w długich okresach występują w procesach demograficznych, w tym w procesie urodzeń. Cykliczność tego ostatniego procesu nie jest dotąd dostatecznie poznana, a jej zidentyfikowanie jest ważne zarówno dla prowadzenia poprawnych analiz, jak i prognozowania rozrodczości. Celem pracy jest stwierdzenie cykliczności procesu urodzeń, będącej prawidłowością o charakterze uniwersalnym, tj. występującej w przeszłości i współcześ- nie oraz na różnych obszarach geograficznych, a także pomiar własności owej prawidłowości i wskazanie sposobów wykorzystania odkrytych cech cykliczno- ści w analizach i prognozach. Głównym celem badawczym, który będzie realizowany poprzez obserwację licznych i długich szeregów czasowych za pomocą odpowiednich narzędzi statystycznych, jest identyfikacja wahań cyklicznych, określenie ich własności, a także sprawdzenie trwałości tych własności w czasie. Wstęp 13 Postawiono następujące hipotezy badawcze: • wahania cykliczne zjawisk demograficznych można identyfikować i mierzyć podobnymi metodami jak stosowane w badaniach cykli gospodarczych, • wahaniom cyklicznym podlegają zjawiska opisane za pomocą mierników o charakterze absolutnym i relatywnym; utrzymanie tej hipotezy wzmocni wnioskowanie o istnieniu wahań, a także pozwoli na wskazanie podobieństw i różnic własności fluktuacji zjawisk obserwowanych za pomocą różnych mierników(fragment tekstu).