Wiek XX pozostawił nam w spadku kilka wybitnych książek o historii bartnictwa i pszczelarstwa na ziemiach polskich. W 1937 roku Stefan Blank-Weissberg opublikował "Barcie i kłody w Polsce". Stanisław Mendrala, tuż przed wybuchem II wojny światowej w 1939 roku, zdążył wydać "Ule polskie". Rok 1948 przyniósł nam wybitne "Ślady dawnego bartnictwa puszczańskiego na terenie Białowieskiego Parku Narodowego" Jana Jerzego Karpińskiego. A w 1991 roku ukazała się monografia Romualda Wróblewskiego "Polskie pszczelarstwo". Nie ulega wątpliwości, że wymienione książki były kamieniami milowymi w historii polskiego piśmiennictwa pszczelarskiego, dorównując dokonaniom Dzierżona, Ciesielskiego czy Dolinowskiego. I kiedy wydawało się, że nadszedł czas epigonów i trudno stworzyć coś wybitnego na niwie historycznej literatury pszczelarskiej - w maleńkim Nowogrodzie k. Łomży, jakby znienacka, Urszula Kuczyńska napisała unikatową książkę o bartnictwie w Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. W tej publikacji urzekające jest nie tylko historyczne podsumowanie bartniczych dziejów na Kurpiowszczyźnie. Czytając ten tekst miałem nieodparte wrażenie, że możemy dotknąć tamtej codzienności - na przestrzeni wieków, posmakować dnia powszedniego na Kurpiach czy wręcz zarzucić leziwo na ramiona i leśnym duktem zanurzyć się w kniei. Wyraźnie czuje się między wierszami emocjonalny związek autorki ze swoją małą kurpiowską ojczyzną. Zasług ziemi kurpiowskiej - w dziele rozwoju bartnictwa na ziemiach polskich ? nie sposób przecenić. Właśnie tutaj Krzysztof Niszczycki spisał w 1559 roku "Prawo bartne bartnikom należące", a Stanisław Skrodzki z Kolna w 1616 roku podał "Porządek prawa bartnego dla starostwa łomżyńskiego". Oba epokowe spisy praw bartnych działały aż do XIX wieku. Urszula Kuczyńska w "Bartnictwie Kurpiowskiej Puszczy Zielonej" składa nam z tej historii relację szczegółową i wyjątkową. Autorce udało się spojrzeć, przez pryzmat dziejów rzemiosła pszczelarskiego w tym niewielkim zakątku Polski, na historię bartnictwa całej Słowiańszczyzny. Zachęcam do lektury tej historycznej dla polskiego pszczelarstwa książki.