Badania nad polską emigracją polityczną okresu zimnej wojny, którejpoczątki sięgają czasów II wojny światowej, doczekały się już wielu publikacji,w tym także ujęć syntetycznych. Jednak co roku na światło dzienne wychodzą noweźródła, a wraz z nimi nowe fakty, które wymagają interpretacji.
Z problemem tym spotykają się m.in. uczestnicy Centralnego Programu Badawczego prowadzonego w ramach Biura Edukacji Publicznej IPN pt. Polska emigracja polityczna 19391990".Zapanowanie nad tą dynamiczną bazą źródłową jest dla historyka-badaczaniezwykle trudne i czasochłonne. Stąd też idea konferencji, która daje przeglądaktualnych zasobów, przede wszystkim pod kątem potrzeb badawczych badań nie tylkonad historią polityczną emigracji, ale również kwestii jej rozmieszczenia,liczebności, składu społecznego, kolejnych fal uciekinierów z PRL (m.in. tzw.emigracji Solidarnościowej") i ich relacji ze starszymi falami, relacjipomiędzy tzw. Polonią a emigrantami. Przydatny jest przegląd materiałówarchiwalnych, które pozwalają lepiej zbadać interakcje emigracji politycznej zkrajem, problemy życia społecznego (m.in. organizacji kombatanckich,religijności czy życia codziennego), kultury i nauki, powstających irozwijanych w warunkach emigracji. Organizatorów interesuje również miejsceemigracji polskiej w strukturze zimnowojennych emigracji środkowoeuropejskich,podobnie jak jej działania o wymiarze międzynarodowym oraz problem emigracjimotywowanych względami innymi niż polityczne (np. etnicznymi), które wpływałyna kształt i działalność emigracji politycznej (jak np. w przypadku emigracjiobywateli polskich pochodzenia żydowskiego, ukraińskiego czy białoruskiego).
Dla historyka odnalezienie w archiwach, bibliotekach i zbiorachprywatnych niezbędnych do badań materiałów jest często kwestią przypadku iszczęścia, poprzedzonych wieloletnią i drobiazgową kwerendą. Ufamy, że wymianadoświadczeń i wiedzy z archiwistami i bibliotekarzami pracującymi na co dzień zunikatowymi dokumentami związanymi z dziejami polskiej emigracji okresu zimnejwojny, pozwoli usprawnić i przyspieszyć ten proces wyszukiwawczy. Organizatorzymają równocześnie nadzieję, że konferencja będzie okazją do spotkania fachowcówz różnych stron świata i różnych instytucji, pracujących na co dzień z tymi materiałami. Taka wymiana doświadczeń również jest potrzebna.