Architekci Polskiej Niepodległości w literaturze

Różniły ich poglądy, wyznanie, czy pochodzenie. Jednak wszyscy dążyli do wspólnego celu, którym była niepodległa Polska.

Przełomowe wydarzenia 1918 roku były wyjątkowe z perspektywy całej, ponad 1050-letniej dziś państwowości polskiej. Unikatowa szansa na odrodzenie się Rzeczypospolitej, nieobecnej na mapach Europy od 123 lat, była wyzwaniem niezwykle wymagającym. Pomimo złożoności problematyki niepodległościowej w zaborach polskie elity rozumiały, że droga do wolności wiedzie przez jedność i współpracę.

Po I wojnie światowej współdziałanie „Architektów Polskiej Niepodległości” – Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego i Ignacego Daszyńskiego pociągnęło za sobą ogromne rzesze ludzi i doprowadziło do narodzenia się II Rzeczypospolitej.

Poznajmy bliżej te nietuzinkowe postaci z perspektywy dostępnej literatury – biografii, dzieł wybranych, czy pamiętników. Różne wydania, pozycje nowe i antykwaryczne, w tym pochodzące z dwudziestolecia międzywojennego.

Polityk, pisarz polityczny i publicysta, działacz socjalistyczny i niepodległościowy, współtwórca Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, poseł do austriackiej Rady Państwa, w listopadzie 1918 r. premier Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, w okresie Drugiej Rzeczypospolitej jeden z liderów Polskiej Partii Socjalistycznej, Marszałek Sejmu (1928-1930) oraz jeden z przywódców Centrolewu.¹⁾

Zobacz nasze zbiory o Ignacym Daszyńskim

Polityk, pisarz polityczny, publicysta, przywódca i ideolog Narodowej Demokracji, działacz Ligi Polskiej, następnie jeden z twórców Ligi Narodowej, współtworzył Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, poseł do Dumy Rosyjskiej, podczas Wielkiej Wojny prezes Komitetu Narodowego Polskiego, delegat Polski na konferencję pokojową w Paryżu, w Drugiej Rzeczypospolitej m.in. minister spraw zagranicznych, założyciel Obozu Wielkiej Polski oraz Stronnictwa Narodowego, autor wielu dzieł programowych i publicystycznych.¹⁾

Zobacz nasze zbiory o Romanie Dmowskim

Polityk, działacz narodowy i niepodległościowy, redaktor i publicysta, wydawca górnośląskiego „Polaka”, poseł do Reichstagu, polski komisarz plebiscytowy na Górnym Śląsku, faktyczny dyktator III powstania śląskiego, poseł na Sejm RP oraz do Sejmu Śląskiego, przywódca Chadecji, sądzony i skazany w procesie brzeskim, od 1935 roku na emigracji w Czechosłowacji, współtwórca opozycyjnego wobec sanacji tzw. Frontu Morges, wiosną 1939 roku powrócił do kraju, gdzie wkrótce zmarł.¹⁾

Zobacz nasze zbiory o Wojciechu Korfantym

Pianista, wirtuoz, kompozytor, polityk, przedstawiciel Komitetu Narodowego Polskiego w Stanach Zjednoczonych, prezydent rady ministrów i minister spraw zagranicznych, delegat Polski na konferencję pokojową w Paryżu, współinicjator opozycyjnego wobec rządów piłsudczyków tzw. Frontu Morges, podczas II wojny światowej przewodniczący Rady Narodowej RP.¹⁾

Zobacz nasze zbiory o Ignacym Paderewskim

Działacz niepodległościowy, I Marszałek Polski, Naczelny Wódz Wojska Polskiego, jeden z twórców i przywódców Polskiej Partii Socjalistycznej oraz jej Organizacji Bojowej, kierownik Związku Walki Czynnej, w czasie I wojny światowej Komendant I Brygady Legionów Polskich, twórca Polskiej Organizacji Wojskowej, w Drugiej Rzeczypospolitej m.in. Naczelnik Państwa Polskiego, po przejęciu władzy w maju 1926 r. dwukrotnie premier, w latach 1926-1935 minister spraw wojskowych oraz Generalny Inspektor Sił Zbrojnych, faktyczny przywódca państwa polskiego.¹⁾

Zobacz nasze zbiory o Józefie Piłsudskim

Polityk, działacz ludowy i niepodległościowy, jeden z twórców Stronnictwa Ludowego oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”, poseł do austriackiej Rady Państwa, przewodniczący Polskiej Komisji Likwidacyjnej, w okresie Drugiej Rzeczypospolitej trzykrotny premier, jeden z przywódców Centrolewu, sądzony i skazany w procesie brzeskim, w latach 1933-1939 na emigracji politycznej w Czechosłowacji, w czasie II wojny światowej internowany przez Niemców.¹⁾

Zobacz nasze zbiory o Wincentym Witosie

¹⁾ Biografia skrócona pochodzi z serwisu niepodlegla.gov.pl