Bogato ilustrowana, opatrzona licznymi mapami i schematami praca ukazuje proces tworzenia skautingu polskiego – harcerstwa na ziemiach polskich pod zaborami i w skupiskach Polaków na obczyźnie, podczas „Wielkiej Wojny” (nazwanej później I wojną światową), w pierwszych latach tworzenia Odrodzonej Polski, w czasie wojen o niepodległość i granice Rzeczypospolitej. Ukazuje w jaki sposób realizowane były w tym czasie niepodległościowe ideały harcerstwa, zawarte w Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim: poprzez walkę o wolność i służbę Niepodległej. Autor książki – harcmistrz, a zarazem profesor historii – ukazuje w jaki sposób młodzieżowy, wychowawczy ruch społeczny działał początkowo bądź samodzielnie w konspiracji, bądź jako organizacja „filialna”, podporządkowana organizacjom „starszego” społeczeństwa i jak stopniowo stawał się związkiem niezależnym, samodzielnym, ważnym środowiskiem wychowawczym polskiej młodzieży, a przez to uznanym partnerem władz państwowych odradzającej się Rzeczypospolitej. Książka ukazuje różne aspekty rozwoju ruchu skautowego (harcerstwa) i jego drogę do stania się ważnym składnikiem społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Książka wydana we współpracy z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.