11 listopada to najważniejsze i najradośniejsze z polskich świąt państwowych i narodowych.

Narodowe Święto Niepodległości to święto, które corocznie obchodzimy w dniu 11 listopada. Data ta jest datą umowną, przyjętą jako oficjalny Dzień Niepodległości w 1937 roku. Nawiązuje ona do terminu zakończenia I wojny światowej w 1918 roku i odzyskania niepodległości przez Polskę po 123 latach zaborów. To właśnie 11 listopada podpisano rozejm w Compiègne. Tego dnia wszędzie powiewają biało-czerwone flagi. W miastach organizowane są huczne parady, marsze, biegi niepodległościowymi czy koncerty patriotyczne.

Narodowe Święto Niepodległości to dobry moment, aby zapoznać się z poniższymi literackimi propozycjami.

Polska niepodległość 1918 – Marek Rezler »

Swój niepodległy byt Polska rozpoczynała zniszczona, zubożona, bez ustalonych granic, bez wojska, za to z koniecznością scalenia trzech różnych organizmów. Proces integracji musiał odbywać się sprawnie, szczególnie w obliczu niechęci sąsiadów i niejednoznacznej postawy rządów mocarstw koalicyjnych. Jednak dzięki niezwykłemu wysiłkowi całego pokolenia Polaków. Sprzyjającej koniunkturze międzynarodowej udało się niepodległość obronić i zachować. Setna rocznica odzyskania niepodległości to doskonała okazja do zmierzenia z mitem założycielskim współczesnej Polski. W dotychczasowych ocenach tej rocznicy dominował patos, a o przywódcach niepodległościowych powielano stereotypowe opinie. Marek Rezler, ceniony historyk i publicysta, rozprawia się z szeregiem mitów. Na stałe weszły do kanonu narodowej megalomanii: o dokonaniach powstań narodowych i męczeństwie narodu pod zaborami. O rzekomej mocarstwowości młodego państwa i późniejszej tzw. zdradzie zachodnich sojuszników, o nieliczeniu się z twardą Realpolitik na przestrzeni całego XX wieku.

Walka zbrojna o niepodległość Polski 1905-1918 – Wacław Lipiński »

Wznawiana praca Wacława Lipińskiego prezentuje walor prekursorski, klasyki gatunku. Świetnie napisana, syntetycznie przedstawia przygotowania do walki zbrojnej i dzieje biorących w niej udział polskich formacji wojskowych w czasie wojny. To ich wysiłek uważał Lipiński za decydujący w dziele wybicia się Polski na niepodległość, pisząc w zakończeniu. Dzięki sile wojskowej, wytworzonej w czasie walk zbrojnych sami wywalczyliśmy niepodległość Polski w chwili. Gdy okoliczności złożyły się pomyślnie (listopad 1918 r.), zajmując obszary kraju oraz własnym wysiłkiem uwalniając je spod przemocy wroga. Stworzyliśmy fakt dokonany, który w ówczesnym położeniu międzynarodowym musiał być prawnie uznany i został uznany []. Biorąc pod uwagę wzgląd drugi, tj. stronę moralną, należy stwierdzić, że walka zbrojna o niepodległość Polski wytworzyła w społeczeństwie potężną przemianę. Rozbudziła jego energię psychiczną, doprowadziła napięcie jego sił duchowych do stanu godnego wolnego i niepodległego narodu. Nauczyła wiary we własne siły, nauczyła nieść dla kraju ofiarę zarówno mienia, jak i życia.

Warszawiacy wobec niepodległości – Praca zbiorowa »

Warszawiacy wobec niepodległości” to książka traktująca o społeczeństwie Warszawy jako istotnym czynniku w procesie odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Przedstawia ona wybitne jednostki, instytucje i organizacje społeczne. Ich postawy wobec przemian politycznych, a przede wszystkim ich wielką aktywność polityczną, społeczną i kulturalną. Wiąże to zjawisko z zachodzącymi wówczas przemianami modernizacyjnymi, które są dobrze widoczne w środowisku wielkomiejskim. Ukazując niezwykle trudne warunki ekonomiczne i bytowe tamtego okresu. Podkreśla zapał i wytrwałość warszawiaków w działalności dalece wykraczającej poza codzienne wysiłki umożliwiające przetrwanie sobie i bliskim.

Polska 1918 – Paweł Skibiński »

Symbolem jesiennego dnia 11 listopada 1918 roku stał się powrót Piłsudskiego do Warszawy. Na łamach ówczesnej prasy pojawiły się niezwykle znamienne tytuły, m.in. w krakowskim Czasie można było przeczytać. Piłsudski w Warszawie i Koniec okupacji niemieckiej. Jak żyli nasi rodacy u progu niepodległości? W trzydziestu rozdziałach będących odrębnymi esejami Autor przybliża różne zagadnienia ważne w kilku pierwszych latach niepodległej Polski. Wyzwaniem było wtedy scalenie kraju w jeden sprawnie funkcjonujący organizm. Wymagało to przezwyciężenia trudności wynikających z dysproporcji między trzema dawnymi zaborami. Autor opowiada m.in. o różnych systemach prawnych, odmiennych problemach społecznych, ogromnych zniszczeniach wojennych. O trudnościach w podróżowaniu czy stanowisku mniejszości narodowych wobec Niepodległej.

Ku jedności Listopad 1918 roku – Stefan Artymowski, Paweł Bezak »

Droga Polaków do jedności po 123 latach zaborów nie wiodła jedynie przez pola bitew i miejsca spotkań dyplomatów. Warunkiem odzyskania suwerennego bytu państwowego była aktywność całego społeczeństwa. Tak w Warszawie, jak i w wielu innych polskich miastach, doskonale widać było przejmowanie inicjatywy w każdej dziedzinie i w każdym momencie, gdy słabła władza zaborców. Ku jedności. Listopad 1918 roku to pełna trudów, lecz fascynująca droga Polaków do niepodległości. Książka przedstawia okres poprzedzający wydarzenia 11 listopada. Czas działań militarnych podczas I wojny światowej. Punkt kulminacyjny – sam dzień odzyskania niepodległości, a także pierwsze tygodnie następujące po nim. To opowieść najpierw o sytuacji we wszystkich trzech zaborach, następnie o pierwszych dniach odbudowanego państwa polskiego. Opowieść o tyle interesująca, że przekazana przez naocznych świadków. Nie tylko tych z kart podręczników szkolnych, którzy tworzyli historię, lecz także zwykłych ludzi, którzy byli uczestnikami wydarzeń.

Droga do niepodległości – Janusz Tadeusz Nowak »

Autor w syntetyczny sposób przedstawia zarys historii Legionów ze szczególnym uwzględnieniem początków ruchu strzeleckiego w zaborze austriackim. Wydarzeń poprzedzających wybuch I Wojny Światowej, a także strukturę organizacyjną trzech brygad wchodzących w skład Legionów Polskich oraz przebieg ich działań. W pozycji znajdziemy opis bitew I wojny światowej umieszczonych na tablicach na Grobie Nieznanego Żołnierza. Opracowanie całego szlaku, na którym legioniści walczyli z zaborcą rosyjskim, a końcowej fazie jako Polski Korpus Posiłkowy także z austriackim. Często przytaczane pamiętniki i dzienniki z walk legionowych dają nam wyobrażenie klimatu tych dni i spojrzenie zwykłego żołnierza.

Pisarze Niepodległości. Szkice o ludziach i dzieła – Marek Klecel »

W latach 1914-1920 polscy pisarze walczyli w Legionach, w kampaniach Wielkiej Wojny, byli korespondentami wojennymi, pracownikami propagandy polskiego wojska. Jako świadkowie uwiecznili działania przygotowujące do życia w Polsce niepodległej. W dwudziestoleciu międzywojennym swobodnie uprawiali swą twórczość.  Po wybuchu II wojny światowej znów stanęli przed wyzwaniem utraty polskiej niepodległości.

Niepodległa Polska 1918-2022 – Praca zbiorowa »

Odzyskanie niepodległości przez Polskę po 123 latach można uznać za cud. Jeszcze w 1913 roku niewielu wierzyło, że może dojść do takiej sytuacji. Była jednak grupa śmiałków, która uważała, że niepodległość to nie tyle marzenia a cel, jaki można osiągną, realny cel. Jednak samo się nie zrobiło, a wybicie się na niepodległość to była praca, która trwała dziesiątkami lat. To trud budowania niezależności materialne. Podtrzymywanie przywiązania do idei Rzeczpospolitej, to w końcu walka, nie tyle zbrojna ile polityczna i ekonomiczna z naszymi zaborcami oraz mniejszościami narodowymi, którym nie na rękę była nasza niepodległość. Książka ta jest o tym ostatnim okresie, tej ostatniej prostej, ale również o tym, czym tak naprawdę jest niepodległość dla nas wszystkich z pytaniem: komu potrzebna jest Polska. Ostatni rozdział został poświęcony największemu wydarzeniu w III RP, który świętuje odzyskanie niepodległości – Marszowi Niepodległości.

Od niepodległości do niepodległości – Praca zbiorowa »

Popularny wykład najnowszej historii Polski. W opracowaniu tym ujęto szerzej niż w podręcznikach szkolnych zagadnienia szczególnie ważne dla pamięci narodowej. Historycy przedstawili osiągnięcia i niepowodzenia niepodległego państwa polskiego, odbudowanego w 1918 r. po ponadwiekowej niewoli. Zmagania obywateli Rzeczypospolitej z nazizmem niemieckim i bolszewizmem sowieckim, a później z powojennym zniewoleniem komunistycznym.

Alfabet Niepodległości – Anna Skowrońska »

„Alfabet Niepodległości” to książka na 100 – lecie! Krótkie hasła, jak elementy układanki, tworzą obraz niepodległej Polski. Oprócz oczywistych tematów jak akcje zbrojne, zabiegi dyplomatyczne czy rozpad mocarstw. Pokazujemy też ciekawostki, np. co łączy wojnę polsko-bolszewicką z King Kongiem? Książkę można zacząć czytać w dowolnym miejscu, wybierając hasła na kolejne litery alfabetu. Od A do Zet o niepodległości!

Odzyskana niepodległość Zdarzyło się w Polsce – Kazimierz Szymeczko, Grażyna Bąkiewicz, Paweł Wakuła »

„Odzyskana niepodległość – 10 opowiadań z XX wieku to piąta książka z serii „Zdarzyło się w Polsce”. Ostatni tom z tego cyklu ukazuje się w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości i poświęcony jest niezwykle burzliwemu okresowi w historii naszej ojczyzny. Współcześni autorzy książek dla dzieci i młodzieży, pasjonaci historii, przedstawili w nim II Rzeczpospolitą, okupację hitlerowską i PRL widziane oczami naszych przodków: powstańców śląskich, uczestników bitwy warszawskiej, żołnierzy Armii Krajowej, cywilów deportowanych na nieludzką ziemię i repatriantów zza Buga. Za ich sprawą czytelnik stanie się świadkiem zamachu na prezydenta Gabriela Narutowicza i przewrotu majowego, przeniesie się do bombardowanego przez Niemców Wielunia i płonącego warszawskiego getta. Będzie towarzyszyć tym, którzy do wolnej Polski szli u boku generała Andersa, i tym, którzy podążali do niej razem z generałem Berlingiem, a także tym, którzy walczyli o nią podczas strajków robotniczych w Poznaniu, Radomiu i Gdańsku.