12 listopada 1655 za zgodą króla Jana II Kazimierza elektor Fryderyk Wilhelm I podpisał ze szlachtą Prus Królewskich sojusz obronny w Ryńsku, w myśl postanowień którego dla obrony przed Szwedami wojska brandenburskie miały obsadzić większe miasta tej prowincji z wyjątkiem Torunia, Elbląga i Gdańska. 26 listopada korpus Stenbocka stanął pod Toruniem, a 2 grudnia miasto skapitulowało. Kolejne miasta Prus Królewskich z Elblągiem na czele poddawały się Szwedom. Bronił się Gdańsk, Puck i Malbork. By uniemożliwić Janowi Kazimierzowi kontaktowanie się z krajem, szwedzkie wojska obsadziły granicę śląską. W ramach tej operacji miała miejsce próba zajęcia klasztoru na Jasnej Górze. 18 listopada korpus generała Müllera podszedł pod klasztor. W tym czasie rozgorzały walki powstańcze w Małopolsce i po przełomowym zwycięstwie 7 grudnia 1655 oddziałów chorągwi Gabriela Wojniłłowicza pod Krosnem i wzięciu do niewoli Szwedów i dowódcy zdradzieckich oddziałów płk. Aleksandra Prackiego, 13 grudnia oddziały chłopskie zajęły Nowy Sącz. Następnie Szwedzi utracili Białą i Oświęcim, a górnicy wieliccy wyswobodzili Wieliczkę. Szwedzi ustąpili z mniejszych miast Małopolski, z Krosna, z Nowego Sącza, Biecza, Dukli, a 27 grudnia odstąpili od oblężenia Jasnej Góry. Niemal cała Małopolska wypowiedziała posłuszeństwo Karolowi X Gustawowi. 16 grudnia w Sokalu hetmani koronni wezwali naród do walki ze Szwedami. 29 grudnia zgromadzone przy nich polskie wojska zawiązały konfederację tyszowiecką. 31 grudnia konfederaci wydali uniwersał, w którym wezwali wszystkich do walki z najeźdźcą i powiadomili o powrocie króla do kraju.