Wolverine (urodzony jako James Howlett, powszechnie znany jako Logan) – fikcyjna postać (superbohater), znany z różnych serii komiksowych wydawanych przez Marvel Comics. Autorami postaci są scenarzysta Len Wein, dyrektor artystyczny Marvela John Romita Sr. i rysownik Herb Trimpe, który sporządził szkic postaci. Po raz pierwszy pojawił się w komiksie Incredible Hulk vol. 1 #181 z października 1974). W swoim debiucie był jedynie wrogiem Hulka. Chris Claremont uczynił go członkiem X-Men. We współpracy z Claremontem artysta Frank Miller zmienił wizerunek postaci w solowej, limitowanej serii Wolverine vol.1 #1-4 wydawanej od września do grudnia 1982 roku, gdzie pierwszy raz pojawił się charakterystyczny dla tej postaci slogan „I'm the best there is at what I do, but what I do best isn't very nice” (pol. „Jestem najlepszy w tym, co robię. Lecz to, co robię nie jest bardzo miłe”)