Lampa elektronowa – element elektroniczny czynny składający się z elektrod umieszczonych w bańce z wypompowanym powietrzem (lampa próżniowa, ang. vacuum tube) lub gazem pod niewielkim ciśnieniem (lampa gazowana, ang. gas-filled tube), w którym wykorzystuje się wiązki elektronów lub jonów poruszające się między elektrodami lampy i sterowane elektrycznie elektrodami.

W 1897 Joseph John Thomson zbadał oddziaływanie pola elektrycznego i magnetycznego na strumień elektronów. Jego prace doprowadziły do odkrycia elektronu i zostały nagrodzone Nagrodą Nobla z fizyki w 1906. W 1904 John Ambrose Fleming zbudował pierwszą lampę elektronową – diodę. Pierwszą lampę wzmacniającą triodę opracował w 1906 Lee De Forest. Irving Langmuir pracując dla General Electric w latach 1909–1916 udoskonalił znacznie technikę próżniową i wynalazł pompę dyfuzyjną, co umożliwiło osiąganie wysokiej próżni i poprawiło znacznie parametry lamp elektronowych. Langmuir opracował podstawy teorii lamp elektronowych, co miało duży wpływ na ich późniejszy rozwój. W 1923 powstał w Caernarvon pierwszy lampowy nadajnik radiowy dużej mocy; zawierał 48 połączonych równolegle lamp o mocy 600 W każda. W trakcie I wojny światowej Walter Schottky zbudował w zakładach Siemens & Halske lampę z dwiema siatkami – tetrodę. W 1923 i 1925 Vladimir Zworykin opatentował kineskop i ikonoskop. Były to pierwsze z jego serii patentów, które opisywały kompletne systemy telewizyjne poczynając od lamp analizujących, kończąc na odbiornikach telewizyjnych. W 1927 Bernard D.H. Tellegen wynalazł lampę z trzema siatkami – pentodę. Produkcję lamp elektronowych w 1945 roku szacowano na sto milionów sztuk.