Książka jest pokłosiem panelu dyskusyjnego zorganizowanego przez Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w ramach Międzynarodowego Kongresu Ukrainoznawców w Doniecku 29 czerwca 2005 r. Celem tego przedsięwzięcia było przedstawienie i ocena aktywności politycznej Ukraińców zasiadających w ciałach ustawodawczych Austro-Węgier, carskiej Rosji i II Rzeczypospolitej. Do najczęsciej podejmowanych kwestii publikowanych artykułów należą: inicjatywy legislacyjne dotyczące walki o upowszechnienie nowoczesnej ukraińskiej świadomości narodowej; podobieństwa i różnice w sposobie prowadzenia uprawiania polityki przez deputowanych; wybór i ocena tych organów przedstawicielskich, które najsilniej wpłynęły na formowanie się obecnej sceny politycznej Ukrainy.
Spis treści: J. Moklak, Wstęp; O. Arkusza, Ukraińskie przedstawicielstwo w sejmie galicyjskim; M Mudryj, Dylematy narodowościowe w Sejmie Krajowym galicyjskim (na przykładzie posłów formacji gente Rutheni natione Poloni); S. Pijaj, Posłowie ruscy w parlamencie wiedeńskim w latach 1848-1879; H. Binder, Ukraińskie przedstawicielstwo w austriackiej Izbie Posłów, 1879-1918; O. Konyk, Ukraińcy w rosyjskiej Dumie Państwowej, C. Brzoza, Ukraińcy w izbach ustawodawczych Drugiej Rzeczypospolitej; J. Moklak, konstytucja i władza. U źródeł nowoczesnego parlamentaryzmu ukraińskiego.