"Niniejsza książka stawia sobie za cel dwa zadania. Pierwszym z nich jest dostarczenie rodzaju klucza, przy pomocy którego można odczytać duchowe zawiłości obecnej kultury. Ze zrozumiałych wzgledów niniejsza praca koncentruje się na obszarze kultury europejskiej. Wydaje się - i to jest podstawowa teza tej pracy w jej pierwszych trzech rozdziałach - że decydujący wpływ na kształt naszej aktualnej kultury wywarło Oświecenie. Swoje tezy budowało ono na założeniach renesansowej wizji swiata i człowieka, istotnie różniącej się od koncepcji średniowiecznej w tym względzie. Rzecz w tym, że o ile Oświecenie z ogromną siłą przetoczyło się przez zachód Europy, prowadząc do głębokich przemian politycznych, gospodarczych, społecznych i obyczajowych, o tyle w Polsce oddziaływanie Oświecenia pozostało raczej ograniczone i słabe. Trudno nam więc dzisiaj realizować te wszystkie procesy, które w dobie narastającej globalizacji przychodzą do nas z kultury Zachodu i Północy. Zrozumienie aktualnej sytuacji kulturowej z odwołaniem do tych procesów, które najbardziej znacząco ukształtowały ją w ostanich dwóch stuleciach, otwiera drogę do wypełnienia drugiego zadania, jakie niniejsza książka sobie stawia. Jest nim mianowicie refleksja nad aktualnymi i przyszłymi zadaniami teologii. Nie sposób bowiem wyobrazić sobie realizacji tego zadania bez uświadomienia sobie, nawet nie do końca kompletnego i dostatecznie pogłębionego, własnie warunków, w których przychodzi żyć współczesnym ludziom. Każdy bowiem człowiek wierzący jest bez wyjątku dzieckiem swojego czasu - tak odbiorca jak i twórca teologii, przy czym granica ta ulega pewnemu rozmyciu i staje się nieostra, jeśli się uwzględni fakt, że każdy człowiek wierzący, nawet jeśli nie jest wykształconym teologiem, tworzy własną, egzystencjalną postać teologii, której pod żadnym pozorem nie wolno lekceważyć, lecz wprost przeciwnie - wraz z teologią narracyjną (rozdz. V) - dowartościować i zaangażować"