Na historycznych ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego już od sześciu stuleci mieszka grupa etniczna pochodzenia wschodniego, tradycyjnie nazywana "Tatarami". Chociaż ustalenie dokładnego początku osadnictwa muzułmanów na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego nie jest możliwe, to pojawienie się ich na tym terytorium można wiązać z przygranicznymi konfliktami Litwy ze Złotą Ordą w pierwszej połowie XIII w. (1238 - 1239), kiedy to Litwa starała się podporządkować swojemu panowaniu ziemie Smoleńszczyzny i Czernihowszczyzny. W wyniku tych konfliktów Tatarzy niewątpliwie musieli trafiać na Litwę w charakterze niewolników. Jednak z powodu braku konkretnych historycznych danych, trudno twierdzić z całą pewnością, że Tatarzy właśnie od tego czasu zaczęli osiedlać się na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Ta grupa etniczna, która otrzymała później nazwę Tatarów litewskich, tj. tureckojęzycznych muzułmanów osiadłych w Wielkim Księstwie Litewskim, którzy zaciągnęli się do wojska i otrzymali we wladanie ziemię, i tak jak inni miejscowi poddani zobowiązani byli do uczestniczenia w wojnie na rozkaz Wielkiego Księcia, kształtuje się od końca XIV do początku XV wieku.
Przyczyny przeniesienia się Tatarów na ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego miały charakter czysto polityczny - były to: rozpad Złotej Ordy, a także wewnętrzna walka o władzę, trwająca jeszcze po wykształceniu niezależnych chanatów. Migracji sprzyjały również przygraniczne starcia z Tatarami.

Przeniósłszy się na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego jeszcze w XIV-XV w., Tatarzy w ciągu dwóch stuleci ulegali asymilacji z ludnością miejscową pod względem językowym, przeżywając razem z nią wszystkie historyczne przemiany, integrując się kulturowo, jednak częściowo zachowując swoją niezależność, a co najważniejsze - religię (islam), która pozwala mówić o litewskich Tatarach jako szczególnej etnokonfesyjnej grupie.