Pierwszą część swojego dzieła, stanowiącego efekt wieloletnich badań i analiz, tytułuje Cywiński nawiązując do Fiodora Tiutczewa „Rosji nie można zrozumieć…” – i rzeczywiście, autor przekonująco wykazuje, że problem jest niesłychanie skomplikowany. Autor jednak formułuje zasady, o których nie można zapomnieć, gdy się chce przybliżyć do rozumienia Rosji. Pierwsza dotyczy prawosławia. Nie chodzi tu przy tym o samą tę religię, ale o jej dwa oblicza i wpływ Mongołów na jedno z nich, co pośrednio przyczyniło się do przeniesienia centrum duchowego, a zarazem i interesów cerkiewnych w pobliże Moskwy, kiedy w 1340 r. założono monaster nazwany później Siergiejewski Posad. Księstwo Moskiewskie walczy o przywództwo wśród kilku sąsiadujących księstw i dzięki przenosinom zwierzchnictwa Cerkwi z Kijowskiej Ławry Pieczerskiej do podmoskiewskiej Ławry Troickiej w ciągu kilkudziesięciu lat zyskuje prymat i prawa do gromadzenia ziem rosyjskich.