Jak pozbawić naród tożsamości? Co zrobić, by zapomniał o swojej kulturze, tradycji i historii? To proste. Należy zacząć od młodzieży. Wychować pokolenia, dla których aspiracje przodków będą tylko naiwnymi mrzonkami, reliktem przeszłości, czymś wstydliwym i godnym pogardy. „Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego to bez wątpienia przejmujący obraz nierównej walki polskiej młodzieży z rusyfikacją i szkolnym terrorem wprowadzonym przez zaborców. Ale jest to także jedna z najciekawszych polskich powieści o dojrzewaniu. Historia wyzwań, które stawia przed młodym bohaterem życie; jego porażek, życiowych tragedii i błędów młodości. Historia inicjacji w polskość, w dorosłość i w miłość. To opowieść o bolesnym i trudnym procesie dorastania. I choć bohater w końcu zdaje maturę – wiemy, że przed nim jest jeszcze trudniejszy egzamin – dorosłe życie. Ale tej historii nie poznamy już nigdy.