Spis treści: Wstęp 7 Rene Descartes. Koncepcje biologiczne i ich siedemnastowieczni krytycy 19 Działanie mięśnia 24 Szyszynka jako ośrodek sterowania ruchami ciała 27 Mechanizm ruchu serca 29 Krytycy Kartezjuszowych koncepcji 32 Giovanni Alfonso Borelli 33 Jan Swammerdam 33 Niels Stensen 40 Thomas Bartholin 46 Kartezjusza człowiek w „przestrzeniach wyobraźni 48 Przełom mechanistyczny w nauce o życiu 56 Przypisy 59 Dzieje idei życia we wszechświecie. Czasy Oświecenia 70 Bernard Le Bovier de Fontenelle 77 Christiaan Huygens 87 Michaił W. Łomonosow 100 Immanuel Kant 103 Georges Louis Leclerc de Buffon 112 Przypisy 149 Johann Wolfgang Goethe. Koncepcja metamorfozy roślin 159 Praroślina (Urpflanze) 161 Metamorfoza 166 Następcy i poprzednicy 185 Przypisy 196 Georges Cuvier. Mechanicyzm i deizm 204 Mechanistyczna ontologia organizmu 206 Mechanistyczna metodologia organizmu 230 Kreacjonistyczna teoria przyrody 237 Przypisy 250 Johann Wolfgang Goethe. Ostatni spór naukowy 261 Przebieg sporu 263 Dwie postawy poznawcze 268 Pojęcie formy i funkcji 274 Goethe i motyw teleologiczny sporu 276 Krytyka języka naukowego 283 Rola Goethego w sporze 284 Przypisy 287 Alexander von Humboldt. Ogólne metody poznania przyrodniczego 296 Badania fizjologiczne 299 Metoda typologiczna 305 Kosmos i poznanie przyrodnicze 314 Niemiecka romantyczna filozofia przyrody 338 Humboldt i Oświecenie 362 Przypisy 367 Zakończenie 389 Skorowidz pojęć 398 Skorowidz nazwisk 421 Literatura cytowana 430 ! Uwagi: Oprawa lekko zarysowana i wytarta. Brzegi stron minimalnie zakurzone.