Tom zawiera wyniki analizy wybranych zmian w systemach wartości i postawach w kontekście określonej sytuacji ekonomicznej i społecznej Polaków, przemian aspiracji, wyobrażeń o pożądanym porządku społecznym, czynników kształtujących tożsamość społeczną i narodową, które Autorzy niejednokrotnie pokazują w perspektywie interdyscyplinarnej i porównań międzykulturowych. Zawiera też analizy metodologiczne psychologów i socjologów dotyczące efektów zmienności prób respondentów objętych badaniami, zmian w treści pytań. Teksty zawarte w niniejszym tomie powstały w dużej mierze na podstawie systematycznie gromadzonych danych w latach 1992–2008 w ramach Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego. Badania te były realizowane przez Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Sądzimy, że tom jest w pewnym stopniu unikatowym przyczynkiem do naszej wiedzy na temat przemian zachodzących w Polsce. Równocześnie uwrażliwia Czytelnika na problemy metodologiczne, interpretacji danych, gdy korzysta się z wyników badań sondażowych. Mamy nadzieję, że prowadzone w przyszłości badania PGSS pozwolą w sposób systematyczny kontynuować monitorowanie zmian społecznych i kulturowych zachodzących w Polsce i odnosić je do przemian w innych krajach i kulturach. Pozwolą pisać rozpoczętą tu historię współczesnego społeczeństwa polskiego. Renata Siemieńska, Piotr Radkiewicz a