Śląsk Cieszyński (cz. Těšínské Slezsko, niem. Teschener Schlesien ciesz. Cieszyńsko Ziymia) – kraina historyczna w Polsce i Czechach, obejmująca południowo-wschodnią część Śląska, skupioną wokół miasta Cieszyn i rzeki Olzy. Jego obszar to ok. 2280 km²[1], obecnie teren ten zamieszkuje ponad 800 tysięcy ludzi (463 tysiące po stronie czeskiej[2] plus ok. 350 tysięcy osób po polskiej[3][4]). Granice regionu ukształtowały się wraz z powstaniem kasztelanii cieszyńskiej po raz pierwszy wzmiankowanej w 1155 roku, następnie region utrwalił się w postaci Księstwa Cieszyńskiego, które począwszy od piętnastego wieku poczęło tracić okresowo lub na stałe terytorialną jedność, pomimo tego przez dłuższy czas wśród mieszkańców utrzymywało się wspólne poczucie więzi[5], które wynika następnie z wielowiekowej stabilnej granicy administracyjnej, jako że niezależnie od przynależności do Austrii czy Czech trwały ciągle granice dawnego księstwa cieszyńskiego. Tereny te podzielono dopiero po I wojnie światowej na dwie części, polską i czechosłowacką (dzisiaj czeską)[6].

Część literatury traktuje Śląsk Cieszyński i Górny Śląsk jako dwa osobne regiony[7], według innej części literatury Śląsk Cieszyński znajduje się w historycznych i geograficznych granicach Górnego Śląska[8]. Mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego cechują się bardzo silnym poczuciem tożsamości regionalnej, dotyczy to zarówno polskiej części tego regionu[9], jak i tzw. Zaolzia[10]. Jedną z cech charakterystycznych tego regionu był wielki rozwój polskiego ruchu narodowego[11], a także różnorodność wyznaniowa, charakteryzująca się w głównej mierze, obecnością wyznawców luteranizmu oraz katolicyzmu. Główny ośrodek luterański w Polsce, gdzie żyje ponad połowa spośród około 70 tys. polskich ewangelików tradycji augsburskiej.