Prezentowana rozprawa "Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie ochrony praw i wolności w Polsce" jest wynikiem moich wieloletnich prac badawczych, w efekcie których powstały liczne publikacje zarówno o charakterze naukowym, jak i popularnonaukowej. Za podjęciem badań dotyczących miejsca Rzecznika Praw Obywatelskich w polskim systemie ochrony praw i wolności przemawia kilka powodów. Przede wszystkim nie ma kompleksowego opracowania systemu ochrony praw i wolności w Polsce, zazwyczaj bowiem oddzielano od siebie dwa zagadnienia i analizowano je odrębnie. Inną przyczyną podjęcia badań stał się brak całościowego naukowego opracowania na temat relacji Rzecznika Praw Obywatelskich z różnymi polskimi organami i instytucjami w celu ochrony praw i wolności. Istotnym powodem podjęcia tematu stało się niedostrzeganie roli, w zakresie ochrony praw i wolności w Polsce, innych niż organy ochrony prawnej organów i instytucji, tzn. organów władzy ustawodawczej, organów władzy wykonawczej, jak i innych instytucji krajowych i międzynarodowych oraz instytucji polskich funkcjonujących poza granicami RP. Analiza zadań tych organów i instytucji wskazuje bowiem, że nieomal wszystkie one mają wpisaną w zakres swoich zadań, w mniejszym lub większym zakresie, ochronę praw i wolności. Istnieją też inne przesłanki podjęcia tematu. Istotne wydaje się być zbadanie sygnalizowanych problemów w perspektywie politologicznej, zwłaszcza zbadanie, w jakim stopniu wybór na Rzecznika Praw Obywatelskich wybitnego specjalisty z zakresu ochrony praw człowieka stanowi postęp w praktyce życia społecznego, między innymi poprzez wpływ na edukację prawną i polityczną społeczeństwa polskiego. Ważnym powodem podjęcia tej tematyki są potrzeby dydaktyki akademickiej w zakresie studiów politologicznych. Okazuje się, że studenci zarówno Uniwersytetu Warszawskiego, jak i innych uczelni bardzo żywo interesują się instytucjami ombudsmana w państwach europejskich i pozaeuropejskich, a szczególnie instytucją polskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Celem rozprawy jest analiza roli Rzecznika Praw Obywatelskich w systemie ochrony praw i wolności w Polsce.