Wspomnienia Marii Rutkowskiej o matce, Janinie Czaplińskiej zostały napisane jako wyraz hołdu dla jej działalności na rzecz pracy oświatowej i kulturalnej wśród ludności wiejskiej w czasie zaborów. Oprócz wątków rodzinnych znaleźć tu można również fragmenty dotyczące realiów ówczesnego życia na wsi polskiej, wraz z jej charakterystycznymi obyczajami, obrzędami i mentalnością, na tle wydarzeń ogólnokrajowych na przełomie wieków. Przekonanie o fundamentalnej roli oświaty charakterystyczne dla epoki pozytywizmu przełożyło się na ilość publikacji pedagogicznych, a także rozwój tajnego nauczania na wszystkich szczeblach i we wszystkich środowiskach społecznych. I o ile informacje na temat wybitnych animatorów oświaty działających na przełomie XIX i XX wieku na terenie miejskim są dość powszechne, to znacznie mniej jest przekazów źródłowych obrazujących warunki i formy tajnego nauczania odbywającego się w domach ziemiańskich, w małych miasteczkach, czy na wsiach. Dlatego ważnym przyczynkiem obrazującym tego typu aktywność są wspomnienia Marii Rutkowskiej dotyczące pracy oświatowej jej matki oraz swojej własnej. Autorka pomagała bowiem w prowadzeniu tajnej szkółki elementarnej w Sycynie, a także wraz z mężem zajmowała się działalnością kulturalno-oświatową w Zwoleniu. ! Uwagi : Oprawa zakurzona, miejscami zabrudzona. Brzegi stron delikatnie zakurzone.