Podręcznik dla studentów, wydany przez Politechnikę Wrocławską - kompenduim wiedzy na temat ruchu cieczy o swobodnej powierzchni. Czynnik ten jest wynikiem działania siły bezwładności generowanej przez statek podczas kołysań na fali, a w następstwie zmiany położenia cieczy (z reguły wody, paliw, soków) przewożonych przez tankowce oraz zachowujących się podobnie sypkich ładunków masowych takich jak m.in. zboże, drobne ryby, żwir, węgiel, nawozy sztuczne, skruszona ruda, które to towary są najczęstszym ładunkiem masowców. Ładunki te, reagując na ruch jednostki i kołysanie spowodowane przez fale i wiatr, przesuwają się (przelewają) w niepełnej ładowni lub zbiorniku statku Kołysanie powoduje zmianę poziomu tzw. powierzchni swobodnej cieczy i przemieszczanie się środka ciężkości zbiornika lub ładowni Efekt ten jest podobny do przelewania się wody w dużych płaskich zbiornikach. Efekt dotyczy zarówno kołysania w osi poprzecznej statku (fale, wiatr), jak i, dawniej, osi podłużnej (małe jednostki przy bardzo dużych falach)