Po 25 latach transformacji systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, w dużej mierze związanej z wdrażaniem rozwiązań obowiązujących w Unii Europejskiej, trwa ożywiona debata na temat tego, jak powinien wyglądać współczesny uniwersytet. Model idealistyczny, w którym uniwersytet postrzegany jest przede wszystkim jako instytucja autonomiczna, jako miejsce poszukiwania prawdy o człowieku i otaczającej go rzeczywistości, przeciwstawiany jest modelowi korporacyjnemu, w którym uniwersytet to sprawnie działające przedsiębiorstwo, podporządkowane praktyce biznesowej. Autorzy zebranych w tomie tekstów, związani na co dzień ze środowiskiem akademickim, podejmują się diagnozy stanu polskiego szkolnictwa wyższego na tle innych krajów europejskich. Dostrzegając bolączki polskich uczelni, takie jak m.in. biurokracja, zbyt małe nakłady na badania naukowe czy niespójność uregulowań prawnych, szukają odpowiedzi na fundamentalne pytanie: jak przywrócić uniwersytetom należne miejsce w kulturze? Co zrobić, by polski uniwersytet był przygotowany na nowe wyzwania technologiczne, był konkurencyjny wobec uczelni europejskich, odpowiadał na zapotrzebowania rynku pracy, a jednocześnie nie zatracił swego charakteru universitas jako wspólnoty nauczających i nauczanych, platformy wymiany myśli, miejsca kształcenia elit społecznych, nie tylko w wymiarze naukowym, ale i etycznym? Jedno jest pewne: by podjąć działania naprawcze, konieczne jest tworzenie scenariuszy, które uwzględniać będą zmiany demograficzne, prawne, społeczne i ekonomiczne.